Στις 22 Φεβρουαρίου 2024 ψηφίστηκε από τη Βουλή ο νόμος Φλωρίδη, με τον νέο Ποινικό Κώδικα και τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Πριν αναλύσουμε την πολιτική σκοπιμότητα και τις κοινωνικές συνέπειες που κρύβονται πίσω από ένα τέτοιο νομοσχέδιο θα παρουσιάσουμε λίγο την προϊστορία του συγκεκριμένου νομοσχεδίου.
Στις 9 Μαΐου του 2023, λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές, αποφασίζεται από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων η υπαγωγή του έργου της μετεγκατάστασης των φυλακών Κορυδαλλού στο ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα). Τι σημαίνει αυτό; Ότι για πρώτη φορά στη χώρα μας ανοίγεται ο δρόμος για ιδιωτικές φυλακές. Η πρόταση υπαγωγής είχε προετοιμαστεί από το κεντρικό εργαλείο ξεπουλήματος της χώρας μας στις ιμπεριαλιστικές επιταγές, το ΤΑΙΠΕΔ.
Χρυσοχοΐδης, Γεωργιάδης, Παπαστάθης και λοιποί βρίσκονταν σε μεγάλη ευφορία. Ένα έργο πολλών εκατομμυρίων ευρώ, η μετεγκατάσταση των φυλακών Κορυδαλλού στο πρώην νατοϊκό στρατόπεδο «Αμερικάνικης Ευκολίας» (ας το αφήσουμε ασχολίαστο για να μην πλατειάζουμε) στον Ασπρόπυργο, θα ανατεθεί και θα λειτουργήσει για έναν από τους τέσσερις μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους της χώρας.
Λίγες μέρες αργότερα, στις 18 Μαΐου του 2023, σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος με την έγκριση του Υπουργείου Ενέργειας αποχαρακτηρίζει τμήμα ειδικής περιβαλλοντικής προστασίας του δικτύου Natura, για να φτιαχτούν στην Κόντζικα Μπιζανίου των Ιωαννίνων νέες φυλακές πάλι μέσω ΣΔΙΤ. Μια τρίτη ΣΔΙΤ φυλακή ετοιμάζεται για τη Χαλκίδα.
Τι έχει γίνει, λοιπόν, εδώ; Έχει προετοιμαστεί το έδαφος για το αυγάτισμα των κερδών ντόπιου ή ξένου Κεφαλαίου μέσα από τις «επενδύσεις» των ιδιωτικών φυλακών. Τι πρέπει άλλο να γίνει; Να αλλάξει ο Ποινικός Κώδικας για να μοιράζει περισσότερη φυλακή.
Ο για χρόνια «αφανής», πρώην πασόκος, Φλωρίδης φέρνει ένα σχέδιο νόμου στη Βουλή με διαδικασία fast track και χωρίς την σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής(!). Παρόλο που δικηγορικοί σύλλογοι και ενώσεις δικαστών και καθηγητές Νομικής αποδοκιμάζουν κατά πλειοψηφία το νέο αυτόν Ποινικό Κώδικα με τις πολλές αλλαγές του, παρόλο που χαρακτηρίζεται ως αντιμεταρρύθμιση και οπισθοδρόμηση από τα στοιχειώδη αστικοδημοκρατικά δικαιώματα που έχουν κατακτηθεί, το νομοσχέδιο ψηφίζεται.
Από τι χαρακτηρίζεται ο νέος ποινικός κώδικας; Πρώτον, από μια πρωτόγνωρη, για τη μεταπολιτευτική αστική νομοθεσία, αυστηροποίηση των ποινών: ισόβια ή πρόσκαιρη κάθειρξη, για ενήλικες ή ανήλικους ανεβαίνουν προς τα πάνω. Ακόμη και για πλημμελήματα, που είχαν χαμηλές ποινές, ο προορισμός είναι φυλακή (όπως για παράδειγμα το «τρομερό έγκλημα» ενός γκράφιτι που χαρακτηρίζεται ως «καταστροφή δημόσιας περιουσίας»). Η μειωμένη ποινή ανεβαίνει επίσης. Για τα ελαφρυντικά δεν χρειάζεται πλέον να έχει ζήσει κάποιος σύννομα, να μην έχει δηλαδή παλιότερα παρανομήσει, αλλά να έχει ζήσει «μια έντιμη, ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική ζωή». Όπως καταλαβαίνει κανείς το «έντιμη» θα έπρεπε να ανήκει στο πεδίο της φιλοσοφίας και όχι της δικαστικής έδρας.
Δεύτερον, ο νέος Ποινικός Κώδικας Φλωρίδη περιλαμβάνει έναν τιμοκατάλογο από ποσά για την μετατροπή της ποινής φυλάκισης σε χρήμα. Για παράδειγμα, αν έχεις καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης έως δύο ετών μπορείς να την εξαγοράσεις με 10 έως 100 ευρώ την ημέρα. Είναι προφανές ότι οι νέες φυλακές, όπως όλες οι φυλακές, δεν προορίζονται για τους έχοντες. Ο γαλαντόμος, βέβαια, νομοθέτης δίνει την ευκαιρία της πίστωσης στον κάθε φτωχοδιάβολο. Μπορεί να τα βάλει σε δόσεις ή να δουλέψει σε κοινωφελή εργασία.
Τρίτον, επιτίθεται ο νέος ποινικός κώδικας- στα χνάρια του δρόμου που είχε ανοίξει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- στον θεσμό της αναστολής της έκτισης ποινής. «Αυτό το νομοσχέδιο επιχειρεί επιτέλους να εκπέμψει το μήνυμα προς όλους όσοι παρανομούν ότι από εδώ και πέρα ο κίνδυνος να πάνε φυλακή είναι σοβαρός και πως θα εκτίσουν την ποινή τους», είπε χαρακτηριστικά στη Βουλή ο ίδιος ο Φλωρίδης.
Τέταρτον, ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας αναγνωρίζει επίσημα την αστυνομική αυθαιρεσία, αφού οι μπάτσοι πλέον δεν θα υποχρεώνονται να καταθέτουν ζωντανά στο δικαστήριο. Η γραπτή τους κατάθεση θα αποτελεί από μόνη της μιαν επιβεβαιωμένη αλήθεια.
Συνοψίζοντας από τα παραπάνω: Περισσότερη φυλακή για τα φτωχολαϊκά στρώματα.
Παράλληλα, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο εξυπηρετεί και μια βραχυπρόθεσμη πολιτική σκοπιμότητα: Αυτό που ονόμασαν όσοι το κατήγγειλαν ποινικό λαϊκισμό. Κομμένος και ραμμένος ο νόμος Φλωρίδη για τη λύσσα των φτωχοφάγων αστικών μίντια, εξαγγέλλει:
α. Την καταπολέμηση της διαφθοράς, της δωροδοκίας μελών της Κυβέρνησης μέσω βαρύτατης ποινής και χρηματικών προστίμων. Κάτι σαν επιχείρηση «καθαρά χέρια» που για τον κόσμο του μεροκάματου μόνο γέλια μπορεί να προκαλέσει αφού όλοι αναρωτιούνται ποιος θα βρεθεί να πιάσει τον διεφθαρμένο…
β. Την προστασία του περιβάλλοντος καθώς καταφέρεται με μένος σε όσους από δόλο ή αμέλεια προκαλούν εμπρησμό δασών. Ένοχοι, λοιπόν, για τις τραγικές καταστροφές από τις πυρκαγιές στα δάση δεν είναι αυτοί που τις οργανώνουν για να εξυπηρετήσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα αλλά κάποιοι γενικά και αόριστα… αντιοικολόγοι πυρομανείς.
γ. Την καταπολέμηση της ενδοικογενειακής βίας. Εδώ θα σταθούμε λίγο περισσότερο. Το γυναικείο ζήτημα και η προστασία των παιδικών ψυχών πραγματικά δημιουργεί την ανάγκη για αυστηροποίηση των ποινών. Όμως μια προσθήκη τόσο αόριστη και γενική σε ένα τέτοιο ζήτημα δεν λέει απολύτως τίποτα. Δεν αναγνωρίζεται ο όρος γυναικοκτονία, η ψυχολογική βία αφορά μόνο τους ανήλικους και στην ενδοοικογενειακή βία δε συμπεριλαμβάνεται η ψυχολογική βία ενηλίκων ή η οικονομική βία, δεν ορίζεται ακριβώς ο βιασμός στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας, δεν υπάρχει πρόβλεψη για επιτάχυνση των διαδικασιών εκδίκασης των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Το νομοσχέδιο, επίσης, σε δράστες πλημμελημάτων προβλέπει όχι ποινική δίωξη αλλά συμβουλευτικά- θεραπευτικά προγράμματα, «προγράμματα απεξάρτησης από την ενδοοικογενειακή βία», όπως χαρακτηριστικά αναφέρονται. Τέλος, η αποζημίωση των θυμάτων από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης συνδέεται με τον θεσμό ποινικής διαμεσολάβησης. Οι «Σαλαμίνες» των γυναικοκτονιών και τα «Μεταξουργεία» των ανήλικων προσφυγόπουλων περιμένουν απλά να γίνουν τίτλοι στα δελτία ειδήσεων.
Τέλος, και για να ολοκληρωθεί η μεγάλη «Χάρτα τη Πάταξης της Εγκληματικότητας» από μια αστική τάξη που φτιάχνει νόμους, για να μπορεί να εγκληματεί κάθε μέρα σε μαζικό επίπεδο, ο νόμος Φλωρίδη διευκολύνει τις απελάσεις μεταναστών. Ισχυρό δείγμα του αστικού πολιτιστικού επιπέδου είναι το εξής: διευκολύνονται ειδικότερα οι απελάσεις μεταναστών «με ψυχική ή διανοητική διαταραχή» (Άρθρο 69 του νέου Π.Κ).
Θα κλείσουμε, όμως, όπως αρχίσαμε. Σύμφωνα με άρθρο της εφημερίδας «Ναυτεμπορική», το 2021 το κατασκευαστικό κόστος για τις νέες ΣΔΙΤ φυλακές ήταν 130 εκατομμύρια ευρώ. Στις 10 Μαΐου του 2023 υπολογίστηκε ξανά και βγήκε: 299 εκατομμύρια ευρώ! Ένας υπερδιπλασιασμός που- στους καιρούς της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης της χώρας μας για το αυγάτισμα των κερδών των ξένων μονοπωλίων και των ντόπιων φίλων τους- αποδεικνύει την σύγχρονη «ευλογία» του Κεφαλαίου: όσο περισσότεροι φτωχοδιάβολοι στις φυλακές τόσο μεγαλύτερη η προοπτική «επενδύσεων» και κερδών. Μόνο αν οι πρώτοι στοχεύσουνε οργανωμένα στο δεύτερο μπορεί να ανατραπεί η σύγχρονη αυτή αναλογία της βαρβαρότητας.