Ο κινέζος σκηνοθέτης Ζία Ζανγκ Κε είναι γεννημένος το 1970. Μόλις, δηλαδή, είχε ενηλικιωθεί, όταν η δεξιά πτέρυγα του ΚΚΚ και ο ηγέτης της Ντενγκ Ξιάο Πινγκ αποτελείωνε με τη βία, με την επίθεση στους συγκεντρωμένους της Τιεν Αν Μεν το 1989, τις σοσιαλιστικές κατακτήσεις του κινέζικου μαοϊκού δρόμου.
Έζησε, λοιπόν, απ’ ότι καταλαβαίνουμε, ο ίδιος το τι σήμαινε το «άνοιγμα της πόρτας στην ελεύθερη αγορά» για τον κινεζικό λαό. Η πρόσφατη ταινία του «Άγριες Πληγές» (Caught by the tides-2024) είναι -πέρα από την αισθητική της αξία- ένα ιστορικό ντοκουμέντο προς μελέτη.
Τα πλάνα, οι εικόνες της χώρας του, που μας παρουσιάζει ο Ζία Ζανγκ Κε έχουνε βιντεοσκοπηθεί από το 2001. Σε αυτά αποτυπώνεται σε όλες της τις διαστάσεις- πολιτικές- οικονομικές- πολιτιστικές- η εξαθλίωση στην οποία οδήγησε τις πλατιές μάζες του κινεζικού λαού η βίαιη επιβολή της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Μέσα από την καρβουνιασμένη απόγνωση των άλλοτε περήφανων ανθρακωρύχων του νότου, μέσα από την μετατροπή της γυναίκας από περήφανη εργαζόμενη σε παρασιτικό εμπόρευμα προς ανδρική κατανάλωση, μέσα από τα εγκαταλειμμένα ερείπια των άλλοτε ζωογόνων εργατικών πολιτιστικών κέντρων. Εξαθλίωση, ερήμωση, ξεπούλημα.
Ταυτόχρονα, όμως, η ταινία «Άγριες Πληγές» περιγράφει την άλλη πλευρά, πάλι σε όλες της τις διαστάσεις πολιτικές- οικονομικές- πολιτιστικές που άρχισε να αυγαταίνει στις αρχές του 21ου αιώνα στην Κίνα: την νέα αστική τάξη που γεννήθηκε από την εξαθλίωση, την ερήμωση, τα ερείπια. Αυτήν που έχτισε τον πολιτισμό που κι εμείς γνωρίζουμε πολύ καλά, την κουλτούρα της εκμετάλλευσης και την διασκέδαση από τις μπίζνες μιας αδηφάγας ανθρωποφαγίας.
Βήμα-βήμα, δεκαετία την δεκαετία μέχρι το σήμερα βλέπει κανείς με ισχυρές εικόνες-ντοκουμέντα πόση βία άσκησε η νεοαναδυόμενη κινεζική αστική τάξη ενάντια στον άνθρωπο και στο περιβάλλον για να κυριαρχήσει: η ιδιωτικοποίηση, η οικοδόμηση της βασιλείας του ρίαλ εστέιτ, η εκμετάλλευση του εργαζόμενου αλλά και κάθε φυσικού πόρου της χώρας δεν ήταν καθόλου μια ειρηνική διαδικασία. Η ταινία εξάλλου ακολουθεί την καταστροφή μιας από τις πολλές πλημμύρες που πλήττουν τις περιοχές του Γιανγκτσέ λόγω της κατασκευής του φράγματος των Τριών Φαραγγιών: ένα γιγάντιο σε κόστος και τεχνική έργο που όμως φτιάχτηκε για να τροφοδοτεί με υδροηλεκτρική ενέργεια τις κολοσσιαίες κινεζικές βιομηχανίες μονοπωλιακών πια συμφερόντων, αφήνοντας στο έλεος της πλημμύρας την φτωχολογιά που ζει στις όχθες του ποταμού.
Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι η ταινία Άγριες Πληγές αποτελεί μια συνοπτική απεικόνιση για το πώς μετατράπηκε η Κίνα σε καπιταλιστική- ιμπεριαλιστική. Η μεγάλη της ιδιαιτερότητα είναι ότι η νέα αστική τάξη -η τάξη του κινεζικού ιμπεριαλισμού του 21ου αιώνα- έχει έναν γερό μηχανισμό προώθησης των συμφερόντων της: το «Κομμουνιστικό» Κόμμα Κίνας. Σε αυτό το τελευταίο όλα βρίσκουν τη χρησιμότητά τους: ακόμη και ένα παλιό κατεστραμμένο πορτρέτο του Μάο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καλό εργαλείο μάρκετινγκ.
Ε.Δ.