Ξεκίνησε να προβάλλεται το νέο ντοκιμαντέρ του Γιάννη Ξύδα και της ομάδας Συλλογική Μνήμη «Συνάδελφοι ηρωικοί οικοδόμοι», το οποίο ασχολείται με την περίοδο 1960-67 και την ανάπτυξη του οικοδομικού κινήματος. Αντιγράφουμε από την περίληψη των συντελεστών:

«Η λήξη του Εμφυλίου Πολέμου βρίσκει χιλιάδες κατατρεγμένους αντάρτες και κατατρεγμένες αντάρτισσες στις σοσιαλιστικές χώρες, καθώς και στην εξορία. Την ίδια περίοδο σε συνθήκες φόβου και τρομοκρατίας νέα παιδιά από τα χωριά καταφθάνουν στα αστικά κέντρα και κυρίως στην Αθήνα, διεκδικώντας ένα καλύτερο και πιο αισιόδοξο αύριο. Μεταξύ των επαγγελμάτων που ασκούν είναι οι χειρωνακτικές εργασίες, όπως αυτή της οικοδομής.

Ταυτόχρονα, στα μέσα της δεκαετίας του ’50 αποφυλακίζονται οι πρώτοι κομμουνιστές, οι οποίοι για να επιβιώσουν στρέφονται και εκείνοι προς τις οικοδομές, καθώς ήταν το μοναδικό επάγγελμα που δεν χρειαζόταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Έρχονται σε επαφή με τους νέους που έχουν καταφθάσει στην πρωτεύουσα και με την αγωνιστική εμπειρία τους οργανώνουν και οργανώνονται σε σωματεία παλεύοντας για την καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας και επιβίωσης.

Με σκληρό αγώνα οι μεγαλειώδεις απεργιακές κινητοποιήσεις τους φέρνουν σημαντικές εργασιακές κατακτήσεις, όπως είναι η ασφάλιση, η εργασία σε συνεχές ωράριο, τα δωρεπιδόματα και το μπλόκο στην αστυνομική παρουσία στις συνελεύσεις τους. Ταυτόχρονα, το κίνημα των οικοδόμων ορθώνει και πολιτικό ανάστημα με αιτήματα, όπως την απόσυρση των βάσεων των ΗΠΑ, την ειρήνη, την έξοδο από την ΕΟΚ, το Κυπριακό κτλ.

Οι οικοδόμοι αποτέλεσαν την πρωτοπορία του ταξικού – εργατικού κινήματος, δίνοντας ένα λαμπρό παράδειγμα αντίστασης και διεκδίκησης σε μια μαύρη ιστορική περίοδο».

Αυτό το ντοκιμαντέρ εκτός της διατήρησης της ιστορικής μνήμης συμβάλλει και σε κάτι ακόμα σημαντικότερο κατά τη γνώμη μας. Ξανατοποθετεί στο κέντρο των ζητημάτων που απασχολούν όσους/ες δουλεύουν πολιτικά μέσα στην εργατική τάξη και τους ενδιαφέρει να κινούνται μέσα στις εργατικές μάζες τη διαχρονική σημασία που έχει η καθημερινή επαφή της πολιτικής πρωτοπορίας με το προλεταριάτο. Η διαλεχτική σχέση του κόμματος με την τάξη. Πώς η οργάνωση των εργατών κερδίζει την εμπιστοσύνη του προλεταριάτου και μπολιάζει τον συνδικαλιστικό αγώνα για την τιμή της εργατικής δύναμης με πολιτικά και κοινωνικά αιτήματα, πώς η πολιτική πρωτοπορία μπορεί να ανεβάζει την ταξική συνείδηση των εργατών δουλεύοντας μέσα στην τάξη που δέχεται την εκμετάλλευση. Πώς ο στρατηγικός σχεδιασμός και η ανάλυση της κατάστασης μπορεί να σπάσει την απομόνωση και να φέρει την ενότητα, την αισιοδοξία και την προοπτική της νίκης στις μάζες.

Ζητούμενα σε αυτές τις συνθήκες ταξικής εκμετάλλευσης και ιμπεριαλιστικής εξάρτησης αλλά και αποστράτευσης από τον οργανωμένο αγώνα μεγάλου τμήματος των εργαζομένων.

Οι πρωταγωνιστές του ντοκιμαντέρ διδάσκουν μέσα από την πείρα τους ειδικότερα το νέο προλεταριάτο να πάρει τη ζωή στα χέρια του, να παλέψει, να οργανωθεί, να διεκδικήσει το δίκιο του, να μην υποτάσσεται στους εκβιασμούς του αφεντικού…

Για το κομμουνιστικό κίνημα και την πολιτική αποτίμηση που γίνεται για εκείνη την ιστορική περίοδο το ντοκιμαντέρ βοηθά για να ανοίξει πάλι η συζήτηση για την ιστορία του ΚΚΕ. Δηλαδή να ξανακοιταχτεί ο αρνητικός συσχετισμός που έφερε η ήττα του ΔΣΕ και ο αντίκτυπος σε κάθε γωνία της Ελλάδας που έφερε η διάλυση του ΚΚΕ το 1956 στην ΕΣΣΔ και η αλλοπρόσαλλη πολιτική της ΕΔΑ της δεκαετίας του 1960. Ο αρνητικός ταξικός συσχετισμός στην πάλη για το μεροκάματο των οικοδόμων και τα εμπόδια για την ανατροπή του έχει να κάνει και με το ότι η πολιτική πρωτοπορία και το επαναστατικό της κόμμα χτυπήθηκαν ανεπανόρθωτα από τους σοβιετικούς παλινορθωτές του καπιταλισμού και του «ειρηνικού δρόμου». Για αυτόν τον λόγο οι οικοδόμοι του 1960 στην μετεμφυλιακή Ελλάδα της νικήτριας δεξιάς και του παρακράτους είναι δύο φορές ήρωες. Γιατί κατάφεραν να καλύψουν κατά κάποιο τρόπο με την ενότητα και τον αγώνα το κενό που άφηνε η πραξικοπηματική διάλυση του ΚΚΕ και η σταδιακή μετατροπή του σε ακίνδυνο κόμμα για τη ντόπια αστική τάξη και τους αμερικάνους ιμπεριαλιστές. Την περίοδο που καταγράφει το ντοκιμαντέρ και οι οικοδόμοι δίνουν μάχες στα γιαπιά και τις πιάτσες πρέπει να μη ξεχνάμε ότι έχουμε τεράστιες εξελίξεις στο ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα και κομβικές για την μετέπειτα διαμόρφωσή του. Το 1962 εξορίζεται ο Ζαχαριάδης στο Σοργκούτ, οι ζαχαριαδικοί δημιουργούν ανεξάρτητες οργανώσεις στην πολιτική προσφυγιά, οι εξόριστοι στον Αι Στράτη είναι διασπασμένοι, οι αντιρεβιοζιονιστές κομμουνιστές συσπειρώνονται γύρω από το περιοδικό Αναγέννηση (1964-67) και χτυπιούνται από την ΕΔΑ.

Για άλλη μια φορά αξίζει να πούμε ένα μεγάλο μπράβο στον Γ. Ξύδα και τους συντελεστές του ντοκιμαντέρ. Είναι μέγιστη η συνεισφορά τους σε έναν κατακλυσμό πολιτιστικών σκουπιδιών να δημιουργούν τέτοια ντοκιμαντέρ που βοηθάνε να ανοίγονται ζητήματα, να μορφώνεται, να προβληματίζεται και να κουβεντιάζει ο κόσμος του ευρύτερου ριζοσπαστικού κινήματος και της εργατικής τάξης.