Το παρακάτω κείμενο βρίσκεται στο τρέχον τεύχος (28) του Περιοδικού ΒΙΔΑ που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2019.
Από το 2012-13 και πιο συστηματικά από το 2014 έως και σήμερα, γίνεται μια προσπάθεια καταγραφής εργοδοτικών εγκλημάτων στους χώρους δουλειάς. Όπου έχει χρειαστεί να παρουσιάσουμε την προσπάθεια αυτή τονίζουμε πως η συγκέντρωση και καταγραφή δεν γίνεται για τους αριθμούς μιας γενικόλογης στατιστικής. Γίνεται για να δείξει το αδίστακτο πρόσωπο του Κεφαλαίου και πιο συγκεκριμένα πώς η γενική λειτουργία του καπιταλισμού μέσα στους χώρους όπου η εργατική τάξη αναγκάζεται να πουλήσει την εργατική της δύναμη αποτυπώνεται ανάγλυφα στην ένταση των εργατικών «ατυχημάτων».
Ένα ιδεολόγημα που προέρχεται από τις κυψέλες του αστικού οπλοστασίου είναι και αυτό του «καλού αφεντικού», και ειδικότερα της καλύτερης διαχείρισης του καπιταλισμού, το οποίο βρίσκεται μέσα στον πυρήνα της πολιτικής των «αριστερών» διαχειριστών. Αυτό το ιδεολόγημα έχει σχέση (και) με τις δολοφονίες εργαζομένων εν ώρα εργασίας. Κάθε φορά που κάποιος/α εργαζόμενος/η σακατεύεται, η εργοδοσία, τα ΜΜΕ σπεύδουν να εντάξουν το γεγονός στην «κακιά την ώρα». Βαφτίζουν το έγκλημα «μεμονωμένο περιστατικό», δεν διστάζουν να χρεώνουν τον ίδιο τον εργαζόμενο ως υπαίτιο. Το τελευταίο τείνει να ενταχθεί για τα καλά και στο αστικό-νομικό οπλοστάσιο (βλ. Βίδα 24-25).
Αυτό που θέλουν να αποκρύψουν τελικά είναι η ίδια η φύση της βαρβαρότητας του καπιταλιστικού συστήματος. Όσο βαθαίνει η καπιταλιστική κρίση, τόσο η ταξική εκμετάλλευση εντείνεται. Οι καπιταλιστές-εργοδότες προσπαθούν πάση θυσία να διατηρήσουν τα κέρδη τους, να τα επανατοποθετήσουν, να μεγεθύνουν το κεφάλαιό τους και έτσι να συνεχιστεί ο κύκλος της βαθιάς εκμετάλλευσης προς όφελός τους. Για να το πετύχουν αυτό θυσιάζουν το εμπόρευμα-εργάτη, φροντίζουν να κλέψουν όση περισσότερη υπεραξία μπορούν. Παράλληλα τσακίζουν ό,τι κεκτημένο έχει κερδηθεί με αίμα από τους αγώνες του ταξικού-εργατικού κινήματος. Όλα τα παραπάνω μεταφράζονται σε εντατικοποίηση και ελαστικοποίηση της εργασίας, σε πετσοκομμένα μεροκάματα και κλέψιμο ενσήμων, σε σκληρή και απλήρωτη εργασία, χωρίς κανένα μέτρο και μέσο ασφάλειας για το «εργατικό δυναμικό» μέσα στα κάτεργα, αλλά και χωρίς καμία μέριμνα για την υγεία των εργαζομένων έξω από αυτά.
Από το νέο αυτό ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης μέχρι και σήμερα, που προσπαθούμε να καταγράψουμε τα εργοδοτικά εγκλήματα, παρατηρούμε ότι όχι μόνο δεν έχουν σταματημό, αλλά διαγράφεται και μια ραγδαία αυξανόμενη πορεία. Μόνο τον τελευταίο χρόνο, χωρίς να υπολογίζουμε καθόλου τους μήνες του 2019, η εργατική τάξη –με τα στοιχεία που συγκεντρώσαμε– μετράει 63 νεκρούς, ενώ εκατοντάδες είναι τα περιστατικά που εργαζόμενοι σακατεύονται στην προσπάθειά τους να βγάλουν το πενιχρό μεροκάματο, που τελικά δεν φτάνει ούτε για τις βασικές ανάγκες τους.
Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε σε δυο συγκεκριμένους κλάδους που μετράνε νεκρούς και σακατεμένους εργαζόμενους το τελευταίο διάστημα: τους εργάτες και τις εργάτριες στην αποκομιδή απορριμμάτων και τους οδηγούς δικύκλου (ντελιβεράδες-κούριερ). Και εδώ οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους: τον προηγούμενο μόνο χρόνο δεκατέσσερις νεκρούς μετράει ο κλάδος των οδηγών δικύκλου,* ενώ έντεκα εργαζόμενες/οι έχασαν τη ζωή τους στον τομέα καθαριότητας και αποκομιδής σκουπιδιών. Δεκάδες είναι επίσης οι βαριοί τραυματισμοί σε αυτούς τους κλάδους, ενώ οι οικοδομές και τα εργοτάξια, το εμπόριο και οι αποθήκες, τα εργοστάσια, τα οδικά έργα, συνεχίζουν να δίνουν αμείωτα νεκρούς εργάτες στον βωμό του κέρδους.
Στα τέλη του 2018, πραγματοποιήθηκε το φόρουμ «Next is now» ελληνικός τουρισμός, μια εθνική υπόθεση, σε μια σύμπραξη ξενοδόχων, κυβέρνησης, ΜΜΕ, παγκόσμιων οργανισμών τουρισμού, υπό την αιγίδα του προέδρου της δημοκρατίας και την υποστήριξη του υπουργείου τουρισμού και της περιφέρειας Αττικής. Εκεί η Ε. Κουντουρά, υπουργός τουρισμού, μας ενημέρωσε για τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, (φέρνοντας σαν παράδειγμα τον μεγαλοξενοδόχο-καπιταλιστή Α. Ανδρεάδη) και προσπάθησε να απαντήσει στο (στημένο) ερώτημα ποια είναι τα οφέλη της κοινωνίας από τον τουρισμό; Μας είπε λοιπόν πως η «βαριά βιομηχανία τουρισμού» βοηθά και άλλους τομείς να αναπτυχθούν, δημιουργείται απασχόληση, γεννιούνται νέες εταιρείες, κινείται το λιανικό εμπόριο, γενικά ζωντανεύει η αγορά.
Μα, αν κοιτάξει κανείς τους μήνες που «ανθίζει» ο τουρισμός, θα διασταυρωθεί αναγκαστικά με τα «οφέλη» των εργαζομένων: Νεκροί και τραυματίες σε ξενοδοχειακές μονάδες, σε χώρους εστίασης και σούπερ μάρκετ που δραστηριοποιούνται σε «τουριστικές περιοχές», υπηρετώντας έτσι τον «εθνικό σκοπό» του τουρισμού. Όσο κι αν προσπαθούν οι πολιτικοί υπηρέτες του Κεφαλαίου δεν έχουν τις απαντήσεις που θα πείσουν την πλειοψηφία του λαού, την εργατική τάξη, για κοινά οφέλη. Μόνη τους επιδίωξη είναι η κερδοφορία.
Τα αφεντικά λοιπόν, μεγάλα, αλλά και μικρά, πρέπει να κερδοφορούν, η αγορά πρέπει να κινείται, η καπιταλιστική ανάπτυξη πρέπει να οργιάζει. Αυτά μας λένε από κάθε μπάντα και με κάθε ευκαιρία. Το σύστημα της εκμετάλλευσης πρέπει να διαιωνίζεται και για να γίνει αυτό η ταξική πολιτική του Κεφαλαίου θα χτυπάει πρώτα και κύρια την εργατική τάξη. Δεν φτάνουν λίγες γραμμές για να απαριθμήσει κανείς τα αντιλαϊκά μέτρα που έχουν παρθεί από τις αστικές κυβερνήσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και όλα αυτά που πρόκειται να έρθουν. Το μόνο που θέλουν τελικά να προστατεύσουν οι όποιοι πολιτικοί διαχειριστές, το μόνο που θέλει να υπερασπίσει το κράτος του Κεφαλαίου είναι η διατήρηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, τα ταξικά συμφέροντα των καπιταλιστών, τα κέρδη των κεφαλαιοκρατών εις βάρος των προλεταριακών μαζών. Όλα τα υπόλοιπα –και το γνωρίζει αυτό όποιος/α παλεύει καθημερινά για το μεροκάματο– είναι αστικές πολιτικές φανφάρες αποπροσανατολισμού και ενδοαστικές κόντρες για τη διαχείριση και εδραίωση του ελληνικού καπιταλισμού.
Για εμάς, ως κομμάτι της οργανωμένης εργατικής τάξης, τα εργατικά «ατυχήματα» είναι κομμάτι από το παζλ του οικονομικού-εκμεταλλευτικού συστήματος. Δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά ούτε τα φέρνει η κακιά η ώρα, είναι αποτέλεσμα της βαθιάς εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι λίστες των εργατικών «ατυχημάτων» –όπως και καθετί που έρχεται ως αποτέλεσμα της καπιταλιστικής βίας– πρέπει να ερμηνεύεται ταξικά και πολιτικά.
Η ένταξη όλων των εργαζομένων σε ταξικά σωματεία, η ίδρυση νέων εργατικών ομάδων με ταξικό προσανατολισμό, η συσπείρωση όλων γύρω από αιτήματα πάλης, η προλεταριακή αλληλεγγύη είναι βήματα που χτίζουν την ταξική ενότητα. Η μόνη που μπορεί να καταφέρει άμεσα χτυπήματα μέσα και έξω από τα κάτεργα του Κεφαλαίου.
* Τον περασμένο Φλεβάρη ακόμα δύο νεαροί εργαζόμενοι ντελιβεράδες έχασαν τη ζωή τους εν ώρα εργασίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Το παραπάνω κείμενο αφιερώνεται στον 24χρονο Δημήτρη Σερεβέτα, έναν ακόμα νεκρό της εργατικής τάξης, μαζί με τα συλλυπητήρια μας στην οικογένειά του και τους φίλους του.