| Χάλκινο άγαλμα της σαμποτέρ του Κόκκινου ΣτρατούΖόγιας Κοσμοντεμιανσκαγια σε ομώνυμο πάρκο του Κιέβου (1945) |
Βιβλίο Τέταρτο. Μέρος Β.
«Η παρτιζάνα
18 χρονών.
Η παρτιζάνα
ξέρει ότι θα την σκοτώσουν.
Να πεθάνει κανείς ή να σκοτωθεί:
αυτή η διαφορά δεν ήταν φανερή στο κοκκινάδι του μίσους της.
Και δεν θα φοβηθεί τον θάνατο
και ήταν νέα και γερή στον βαθμό που δεν θα αισθανθεί θλίψη.
Παρατηρεί τα γυμνά πόδια της:
Είχαν πρηστεί,
κατακόκκινα, είχαν παγώσει και είχαν σκάσει.
Όμως η παρτιζάνα
ήταν πέρα από τον πόνο.
Και όπως ήταν μέσα στο δέρμα της
όμοια ήταν μέσα στην οργή και την πίστη της.
Θυμόταν ενίοτε την μητέρα της.
Θυμόταν τα σχολικά βιβλία.
Θυμόταν ένα πήλινο με σμάλτο που ήταν
τοποθετημένο μπροστά στην φωτογραφία του Ίλιτς
και μέσα του καταγάλανα λουλούδια.
Έρχονταν στο μυαλό της τα παιδικά χρόνια,
αυτή η ηλικία είναι τόσο κοντινή που,
σαν να μπορείς να την αγγίξεις με το χέρι
ακόμα και τα χρώματα των κοντών φουστανιών.
Έρχονταν στο μυαλό της ο πρώτος αεροπορικός βομβαρδισμός.
Έρχονταν στο μυαλό της τα τάγματα εργασίας που πάνε στο μέτωπο,
περνούν από το δρόμο τραγουδώντας
και τα παιδιά τρέχουν το κατόπιν τους.
Κάποιες στιγμές έρχονταν στο μυαλό της μια στάση του τραμ
εκεί αποχαιρετίστηκαν με την μάνα της.
Έρχονταν στο μυαλό της μια συνέλευση της Κομσομόλ,
αυτή είναι τόσο κοντινή χρονικά, που
στο τραπέζι με κόκκινο τραπεζομάντηλο ένα ποτήρι με νερό
ακόμα και η φωνή της που μιλούσε με διαλείψεις,
λες και μπορείς να τα πιάσεις με το χέρι.
Και πλέον χωρίς να σταματήσει και να ξεκουραστεί, έρχονταν
στο μυαλό της η ίδια η φωνή της:
Η φωνή της που στέκεται όρθια απέναντι στον εχθρό,
που λέει, Όχι,
Δεν το ομολογώ, λέει,
και για να μην πει τίποτε το σωστό στον εχθρό
κρύβει ακόμα και το όνομά της.
ΖΩΗ ήταν το όνομά της,
Το όνομά μου είναι ΤΑΝΙΑ, τους είπε.
Τάνια,
Η φωτογραφία σου είναι αντίκρυ μου στις φυλακές της Προύσας.
Στις φυλακές της Προύσας,
Ίσως και να μην έχεις ακούσει το όνομα της Προύσας.
Η Προύσα μου είναι μια γαλήνια πράσινη πόλη.
Η φωτογραφία σου βρίσκεται αντίκρυ μου στις φυλακές της Προύσας.
Δεν είναι πλέον το έτος ‘41
είναι το 1945.
Οι δικοί σου δεν βρίσκονται πλέον στις πύλες της Μόσχας
μάχονται στις πύλες του Βερολίνου,
οι δικοί μου,
όλοι του κόσμου οι τίμιοι…) ».
* Απόσπασμα από την έκδοση «Ανθρώπινα Τοπία της Πατρίδας μου», Ναζίμ Χικμέτ, εκδόσεις Βακχικόν. Μετάφραση-Πρόλογος Αριστοτέλης Μητράρας.