Την 1η Αυγούστου συμπληρώνονται 52 χρόνια από τη δολοφονία του Νίκου Ζαχαριάδη στο Σουργούτ της Σιβηρίας, του κομμουνιστή επαναστάτη ηγέτη, που χτυπήθηκε μέχρις εσχάτων από τα όργανα της αντεπανάστασης και της καπιταλιστικής παλινόρθωσης στην ΕΣΣΔ, τους προγόνους της σημερινής ιμπεριαλιστικής Ρωσίας.
Όπως έχουμε ξαναγράψει, η τιμή στον Ζαχαριάδη φανερώνεται από τα έργα και την πολιτική τοποθέτηση στα ζητήματα που ανοίγονται από τις αντιθέσεις του ιμπεριαλιστικού συστήματος και της ταξικής εκμετάλλευσης. Δυστυχώς και ο Ζαχαριάδης τα τελευταία χρόνια βρέθηκε στο κρεβάτι του Προκρούστη˙ κομμένος και ραμμένος από φιλοϊμπεριαλιστές της πουτινικής αριστεράς και διάφορες πολύχρωμες ντουντούκες του Πούτιν -αντιρεβιζιονιστές μπροστά σε… πλακέτες και αγάλματα αλλά, ταυτόχρονα, υποστηρικτές του ρώσικου ιμπεριαλισμού και των δολοφόνων του Ζαχαριάδη και των διωκτών των επαναστατών ζαχαριαδικών κομμουνιστών στην ΕΣΣΔ- από διαστρεβλωτές της ιστορικής πραγματικότητας, ώστε να ενισχύσουν το αφήγημα ότι το ΚΚΕ δεν διαλύθηκε το 1956 και από έναν σωρό αντι-λενινιστές, που καμώνονται τους λενινιστές ως ουρά της ιμπεριαλιστικής Ρωσίας. Στην αντίπερα όχθη αυτών των πονηρών πολιτικάντηδων και διαστρεβλωτών πρέπει να προτάξουμε τη διαρκή πολιτική δουλειά για τη συσπείρωση όλο και περισσότερων κομμουνιστικών δυνάμεων στον αγώνα για αντιιμπεριαλιστική/ διεθνιστική πάλη.
Πενήντα δύο χρόνια μετά, η οργάνωση και ο αγώνας για λευτεριά, ανεξαρτησία και απεμπλοκή της χώρας απ’ τα ιμπεριαλιστικά δεσμά είναι πιο επίκαιρα από ποτέ, ειδικά μπροστά στις πολεμικές συγκρούσεις που έχουν ξεσπάσει ήδη στην ευρύτερη περιοχή και προδιαγράφουν ένα ζοφερό μέλλον.
Αντιγράφουμε το πρώτο μέρος του 6ου κεφαλαίου από το βιβλίο του Νίκου Ζαχαριάδη «Τα προβλήματα καθοδήγησης στο ΚΚΕ» (σελ 61-71) που κυκλοφόρησε από την Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ το 1952 και επανεκδόθηκε από τις εκδόσεις Πορεία το 1978.
ТА ПРОΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ
Μέχρι την Έκκληση της ΕΕ της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Νοέμβρης του 1931) το ΚΚΕ δεν είχε τη δική του μαρξιστική-λενινιστική στρατηγική και τακτική. Η έλλειψη αυτή ήταν συνέπεια της έλλειψης μαρξιστικού-λενινιστικού προγράμματος του ΚΚΕ. Το γεγονός αυτό, που ήταν μια απ’ τις κύριες εκδηλώσεις της καθυστέρησης και της ατροφίας της μαρξιστικής-λενινιστικής σκέψης στην Ελλάδα, σαν αποτέλεσμα της καταθλιπτικής κυριαρχίας και μέσα στις πλατιές εργατικές και εργαζόμενες μάζες και μέσα στους νεοφώτιστους «σοσιαλιστές», που μας έρχονταν απ’ τη Δύση, της ιδεολογίας της «Μεγάλης Ιδέας», ήταν και μία, η πρωταρχική και κύρια, αιτία για τη μακρόχρονη κρίση μέσα στο ΚΚΕ. Η κρίση αυτή εκδηλώθηκε κιόλας απ’ τις πρώτες, τις δεξιές οπορτουνιστικές, σοσιαλδημοκρατικές καθοδηγήσεις στο σοσιαλεργατικό ακόμα τότε, κόμμα, που θέλαν να δέσουν το προλεταριάτο στο άρμα της ψευτοφιλελεύθερης, «βενιζελικής» αστικής τάξης και του ψευτοδημοκρατικού, βενιζελογέννητου πολιτικού κόσμου. Άλλη αιτία, σοβαρή και σημαντική, για την πολύχρονη κρίση στο ΚΚΕ, συνέπεια κι αυτή της καθυστέρησης της μαρξιστικής σκέψης στην Ελλάδα, είναι και το γεγονός ότι πάνω στη μηχανική, δογματική μεταφορά και μεταφύτευση του μαρξισμού-λενινισμού στην Ελλάδα, φύτρωσε τόσο ο σεχταριστικός αντεπαναστατικός λικβινταρισμός όσο και ο δογματικός αντικομματικός φραξιονισμός του 1929-31.
Η μακρόχρονη κρίση στο ΚΚΕ τρεφόταν και απ’ το γεγονός ότι ο μαρξισμός απ’ την αρχή μεταφέρθηκε στην Ελλάδα μόνο, ή σχεδόν μόνο, σα «γενική» θεωρία και δε μπόρεσε να δει και να πιάσει τις τοπικές, εθνικές ιδιομορφίες, που θα τον έκαναν ικανό να αντιβγεί στη «Μ. Ι.», να την ανατρέψει και να την κατανικήσει, να συνδεθεί με τις ντόπιες δυνάμεις της εργατικής τάξης και του εργαζόμενου λαού, να γίνει ντόπια μαζική, υλική δύναμη, να γίνει εκφραστής και μετασχηματιστής της νεοελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας. Η «Μεγάλη Ιδέα» σαν θεωρία και σαν πράξη, εκφράζει και εκπροσωπεί το οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό και πνευματικό σύστημα της αστοτσιφλικάδικης αντίδρασης από τότε που αυτή κυβερνά την Ελλάδα.
Η «Μεγάλη Ιδέα» σχηματίζει και το ιδεολογικό εποικοδόμημα στην αστοτσιφλικάδικη οικονομική διάρθρωση της νεοελληνικής κοινωνίας.
Μια βασική ιδιομορφία που δημιούργησε η Μεγάλη Ιδέα στη νεοελληνική κοινωνική εξέλιξη είναι και ότι συγκέντρωσε γύρω της, βασικά ως τα 1912-1918, το σύνολο σχεδόν του λαού. Έτσι έπνιξε κάθε άλλη ιδεολογία. Το εποικοδόμημα αυτό πίεζε πάνω στην οικονομική βάση. Και καθυστέρησε με το μεγαλοελλαδίτικο ουτοπισμό, που έκρυβε την οικονομική και πολιτική εξάρτηση της χώρας απ’ το ξένο κεφάλαιο, το ξεπούλημά της σ’ αυτό, τόσο η οικονομική πρόοδος, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, όσο και το συνειδητό, επαναστατικό προλεταριακό κίνημα και παράλληλα και η μαρξιστική σκέψη στην Ελλάδα. Και δεν είχαμε και μαζικό σοσιαλδημοκρατικό-ρεφορμιστικό οπορτουνιστικό κίνημα και αντίστοιχα κάπως υπολογίσιμα κόμματα. Κάτω από την επίδραση της υλικής κατάρρευσης της «Μεγάλης Ιδέας» και της Επανάστασης του Οκτώβρη στη Ρωσία, το ελληνικό προλεταριακό κίνημα βρήκε πολιτικά την έκφρασή του κατευθείαν στο κομμουνιστικό κόμμα (στην αρχή πριν ακόμα ιδρυθεί η ΚΔ σα σοσιαλεργατικό κόμμα) με όλες τις παιδικές αρρώστιες και τις ανεπάρκειες και αρνήσεις, που δημιούργησε η καθυστέρηση της εμφάνισης μαρξιστικής σκέψης στη χώρα. Αυτό είχε και θετική επίδραση γιατί απέτρεψε, παρέκαμψε το σοσιαλδημοκρατικό οπορτουνισμό, που δε μπόρεσε να εμφανιστεί σα μαζικό κόμμα, και ξεπεράστηκε δίχως διάσπαση μέσα στο ΚΚΕ.
Μια συνέπεια της τέτοιας νεοελληνικής εξέλιξης ήταν και ότι δεν είχε το αστικοτσιφλικάδικο καθεστώς μαζικό σοσιαλδημοκρατικό πολιτικό πραχτορείο μέσα στο εργατικό και λαϊκό εργαζόμενο γενικά κίνημα. Το ρόλο αυτόν τον έπαιζαν κατά καιρούς τα αστικά και μικροαστικά κόμματα χωριστά ή σε συνασπισμούς. Λόγου χάρη, οι λαϊκοί στα 1920 με την ψευτοαντιπολεμική θέση που πήραν ενάντια στη μικρασιατική εκστρατεία, τα παπαναστασιακά και άλλα βενιζελογενή παρακλάδια, που παράσταιναν το δημοκρατικό, οι αγροτιστές και τα τελευταία χρόνια η ΕΠΕΚ. Από ‘δω και η ιδιομορφία και στον καθορισμό της στρατηγικής και τακτικής μας, μέσα στα πλαίσια του καθορισμού του χαρακτήρα, με τις ιδιομορφίες του, της επερχόμενης επανάστασης στην Ελλάδα και των κινητήριων δυνάμεών της.
Όσο δεν είχαμε ανατομήσει την αστοτσιφλικάδικη Ελλάδα (αυτό έγινε απ’ το 1931 και δω, στην 6η ολομέλεια του 1934 κλπ.), ζωντανό, νεοελληνικό μαρξιστικό λενινιστικό πρόγραμμα, και πολιτική ηγεσία αντάξια δε μπορούσαμε να ‘χουμε και κατά συνέπεια ούτε και σωστή, επιστημονική στρατηγική και τακτική. Ένα απ’ τα αποτελέσματα ήταν ότι αναμασούσαμε μηχανικά για τη σοσιαλδημοκρατία, σαν το κύριο κοινωνικό στήριγμα των αστοτσιφλικάδικων τάξεων μέσα στην εργατική τάξη, ενώ πολιτικά τέτοια σοσιαλδημοκρατία δεν υπήρχε, και «αγνοούσαμε» τα άλλα κόμματα που παίζανε αυτό το ρόλο και που ρυμουλκούσαν και συντηρούσαν και το ρεφορμιστικό συνδικαλισμό καθώς και τον αγροτοπατερισμό μέσα στην εργατιά και την αγροτιά.
Ο Λένιν διδάσκει:
«Δεν πρέπει καθόλου τη θεωρία του Μαρξ να τη θεωρούμε σαν κάτι το τελειωτικό και απαραβίαστο. Αντίθετα, είμαστε πεισμένοι ότι αυτή έβαλε μόνο τους ακρογωνιαίους λίθους εκείνης της επιστήμης, που οι σοσιαλιστές πρέπει να την κινούν παραπέρα σ’ όλες τις κατευθύνσεις, αν δε θέλουν να μείνουν πίσω απ’ τη ζωή. Νομίζουμε ότι για τους Ρώσους σοσιαλιστές είναι ξεχωριστά αναγκαία η αυτοτελής επεξεργασία της θεωρίας του Μαρξ, γιατί η θεωρία αυτή δίνει μόνο γενικές καθοδηγητικές θέσεις, που εφαρμόζονται επιμέρους αλλιώς στην Αγγλία απ’ ότι στη Γαλλία, στη Γαλλία αλλιώς απ’ ότι στη Γερμανία, στη Γερμανία αλλιώς απ’ ότι στη Ρωσία» (τόμ. 4ος, σελ. 191-192).
Αυτό ακριβώς χρειαζότανε και το ΚΚΕ. Αυτοτελή, επιμέρους δημιουργική επεξεργασία του μαρξισμού, ώστε να μελετηθούν οι νεοελληνικές ιδιομορφίες και πάνω σ’ αυτή τη μελέτη να οικοδομηθεί και να καρποφορήσει η νεοελληνική μαρξιστική θεωρητική και πολιτική σκέψη, γονιμοποιώντας και εμπλουτιζόμενη με τη σειρά της και η ίδια απ’ τη μαζική, επαναστατική πρακτική. Η παλιά οπορτουνιστική- λικβινταριστική- δογματιστική ηγετική σκέψη στο κόμμα μας δε μπόρεσε να δώσει αυτή τη γονιμοποίηση. Στο ίδιο χνάρι βάδιζε και η τελευταία εκδήλωση της δογματικής αποστέωσης, όταν το κόμμα συζητούσε και συνόψιζε τα διδάγματα και τα μαθήματα του τελευταίου επαναστατικού δεκάχρονου.
Ο Λένιν διδάσκει επίσης:
«Περνώντας παντού ομοιόμορφο, στην ουσία προκαταρτικό σχολείο προς τη νίκη κατά της αστικής τάξης, το εργατικό κίνημα στην κάθε χώρα πραγματοποιεί αυτή την εξέλιξη κατά το δικό του τρόπο». (Λένιν: τόμ. 31ος, σελ. 71).
«Είναι αναγκαίο να έχουμε σαφή αντίληψη –λέει ο Λένιν– ότι σε καμιά περίπτωση δε μπορεί να δημιουργηθεί τέτοιο καθοδηγητικό κέντρο (σημείωση ΝΖ: κέντρο του επαναστατικού προλεταριακού κινήματος) πάνω σε καλουπιασμένη, σε μηχανική ισοπέδωση, ταυτοποίηση των τακτικών νόμων της πάλης. Εφόσον υπάρχουν εθνικές και κρατικές ιδιομορφίες ανάμεσα στους λαούς και στις χώρες –και αυτές οι ιδιομορφίες θα διατηρηθούν ακόμα πολύ και πολύ χρόνο μάλιστα και ύστερα απ’ την πραγματοποίηση της δικτατορίας του προλεταριάτου σε παγκόσμια κλίμακα– η ενότητα της διεθνούς τακτικής του κομμουνιστικού εργατικού κινήματος όλων των χωρών απαιτεί όχι παραμέρισμα της ποικιλομορφίας, όχι εκμηδένιση των εθνικών ιδιομορφιών (αυτό είναι κούφια ονειροπόληση για τη σημερινή στιγμή), μα τέτοια εφαρμογή των βασικών αρχών του κομμουνισμού (σοβιετική εξουσία και δικτατορία του προλεταριάτου), που σωστά θα τροποποιούσε αυτές τις αρχές στα επιμέρους σημεία, σωστά θα τις προσάρμοζε, θα τις εφάρμοζε στις εθνικές και εθνικοκρατικές ιδιομορφίες. Η έρευνα, η μελέτη, η αναζήτηση, η μάντεψη, η σύλληψη του εθνικά ξεχωριστού, του εθνικά ειδικού στις συγκεκριμένες λαβές κάθε χώρας για τη λύση του ενιαίου διεθνικού καθήκοντος, για τη νίκη ενάντια στον οπορτουνισμό και τον αριστερό δογματισμό μέσα στο εργατικό κίνημα, για την ανατροπή της αστικής τάξης, για την εγκαθίδρυση της σοβιετικής δημοκρατίας και της προλεταριακής δικτατορίας, να ποιο είναι το κύριο καθήκον της ιστορικής στιγμής, που ζουν όλες οι πρωτοπόρες (και όχι μόνο οι πρωτοπόρες) χώρες» (τόμ. 31ος, σελ. 72).
Όσο το ΚΚΕ δεν πατούσε στέρεα στην ελληνική πραγματικότητα, δε μπορούσε και σωστά να γονιμοποιήσει το μαρξισμό-λενινισμό στην Ελλάδα, να τον μετατρέψει σε λαϊκή, υλική δύναμη. Και όσο δε μπορούσε να ‘χει ούτε σωστή στρατηγική και τακτική, τόσο παράδερνε μέσα στην κρίση του, στην πολιτική απομόνωσή του απ’ τις πλατιές μάζες και τα θεμελιακά προβλήματα του τόπου.
Ο Στάλιν διδάσκει:
«Στον τομέα της υποκειμενικής, της συνειδητής πλευράς του κινήματος… το πεδίο εφαρμογής της στρατηγικής είναι πλατύ και ποικιλότροπο, γιατί αυτή η στρατηγική μπορεί να επιταχύνει είτε να επιβραδύνει το κίνημα, να το κατευθύνει στον πιο σύντομο δρόμο, είτε να το τραβήξει σε δρόμο πιο δύσκολο και βασανιστικό, σ’ εξάρτηση απ’ τηνπληρότητα είτε τις ελλείψεις της ίδιας της στρατηγικής.
Επιτάχυνση είτε επιβράδυνση του κινήματος, να το διευκολύνει είτε να το φρενάρει, τέτοιο είναι το πεδίο και τα πλαίσια εφαρμογής της πολιτικής στρατηγικής και τακτικής» (τόμ. 5ος, σελ. 161-162).
Η στρατηγική και η τακτική του ΚΚΕ πριν απ’ την Έκκληση της ΚΔ δεν ήταν λενινιστική, γι’ αυτό και δεν επιτάχυνε, δεν διευκόλυνε το κίνημά μας, μα αντίθετα το επιβράδυνε και το φρενάριζε.
Με την Έκκληση της ΚΔ και με την 6η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Γενάρης 1934) που καθόρισε το χαρακτήρα και τις κινητήριες δυνάμεις της επερχόμενης επανάστασης στην Ελλάδα, το ΚΚΕ απέκτησε το μαρξιστικό-λενινιστικό πρόγραμμα του, τις βάσεις, το θεμέλιο για τη σωστή, λενινιστική-σταλινική στρατηγική και τακτική του.
Βασισμένο στη διδασκαλία του μαρξισμού-λενινισμού το ΚΚΕ βρήκε το σωστό του δρόμο και άρχισε να πραγματοποιεί την εξέλιξή του «κατά το δικό του τρόπο». Πάνω σ’ αυτή τη βάση υπερνίκησε βασικά μα όχι ακόμα οριστικά, όπως φάνηκε και στα χρόνια του πρώτου και δεύτερου ένοπλου αγώνα, τη βαριά οπορτουνιστική, λικβινταριστική και σεχταριστική-δογματική κληρονομιά, που το βάρυνε. Ξεπέρασε πάντως τη μακρόχρονη κρίση του. Ανανέωσε, βελτίωσε και συγχρόνισε το θεωρητικό-πολιτικό του οπλοστάσιο. Το ‘κανε βασικά μαρξιστικό-λενινιστικό, και βγήκε, με τη σκληρή, δύσκολη, καθημερινή, «χαμάλικη» επαναστατικήδουλειά μέσα στις μάζες, με την οργάνωση και καθοδήγηση των μαζών, στην πλατιά την εξουσία, στο δρόμο της μπολσεβικοποίησής του.
H Έκκληση της ΚΔ έστρεψε το κόμμα ολομέτωπα προς τις μάζες,προς τα μικρά και μεγάλα ζητήματά τους, προς την οργάνωση και καθοδήγηση των μεγάλων και μικρώναγώνων τους. Η Έκκληση έδωσε στο ΚΚΕ σαφή στρατηγικό προσανατολισμό:
«Το κόμμα έχει για βασικό του καθήκον την κατάκτηση της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης και την εξασφάλιση της πλήρους υποστήριξης των στρωμάτων των εργαζομένων χωρικών, κατά πρώτο των εργατών γης και των φτωχών χωρικών, στην επαναστατική πάλη και στην επαναστατική λύση της κρίσης».
Η Έκκληση σωστά προσανατόλισε το κόμμα προς τα που πρέπει να στρέψει την κύρια προσοχή του για να πετύχει το βασικό του καθήκον: μέσα απ’ τους αγώνες των εργατών και αγροτών να απομονώσει τους σοσιαλφασίστες απ’ την εργατιά και τους αγροτοπατέρες απ’ την αγροτιά, γιατί αυτοί αποτελούσαν το κύριο στήριγμα του αστοκοτζαμπασισμού μέσα στον εργαζόμενο λαό. Έτσι η Έκκληση έδωσε σωστή στρατηγική και τακτική κατεύθυνση στο ΚΚΕ.
Το κόμμα ανασκουμπώθηκε και ρίχτηκε με τα μούτρα στη δουλειά πάνω στη γραμμή που καθόριζε η γραμμή της ΚΔ. Σε δυο χρόνια και λίγους μήνες ύστερα απ’ την Έκκληση συνήλθε η ιστορική 6η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Η 6η ολομέλεια συμπλήρωσε και ολοκλήρωσε το έργο, που άρχισε η Έκκληση της ΚΔ και με την απόφασή της για το «χαρακτήρα και τις κινητήριες δυνάμεις της επανάστασης στην Ελλάδα», έδωσε, ουσιαστικά, στο κόμμα το πρόγραμμά του. Αυτό το πράγμα επέτρεψε στο κόμμα να ξεκαθαρίσει ακόμα πιο καλά τις στρατηγικές του επιδιώξεις στο δοσμένο στάδιο ανάπτυξης και να συγκεκριμενοποιήσει πιο πολύ την αντίστοιχη τακτική του.
Η 6η ολομέλεια καθόρισε:
«Η θέση της Ελλάδας στο σύστημα του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού σαν εξαρτημένης χώρας, τα σημαντικά φεουδαρχικά υπολείμματα στην αγροτική οικονομία και ο φεουδαρχικός φόρος, που έχει πάρει σύγχρονη χρηματική μορφή, που πιέζει την αγροτιά, ο χαμηλός βαθμός στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων πάνω στη βάση αυτή, η ύπαρξη καταπιεζόμενων εθνών, καθορίζουν το χαρακτήρα της επικείμενης επανάστασης στην Ελλάδα και τις κινητήριες δυνάμεις της επανάστασης αυτής.
Η επικείμενη επανάσταση των εργατών και αγροτών στην Ελλάδα θα έχει αστικοδημοκρατικό χαρακτήρα με τάσεις γρήγορης μετατροπής σε προλεταριακή σοσιαλιστική, επανάσταση».
Με την 6η ολομέλεια το ΚΚΕ προσγειώθηκε οριστικά, μαρξιστικά, λενινιστικά στα χώματα της ελληνικής πραγματικότητας. Μέσα από μια εσωκομματική κρίση, που βάσταξε πάνω από δέκα χρόνια και που, βασικά, οφειλότανε στο ότι το ΚΚΕ, που προοριζότανε ιστορικά να πραγματοποιήσει την κοινωνική αλλαγή στην Ελλάδα, ουσιαστικά στεκότανε έξω, μακριά, αποσπασμένο απ’ τη νεοελληνική πραγματικότητα, το κόμμα κοιλοπόνησε «το δικό του τρόπο», το μαρξιστικό-λενινιστικό νεοελληνικό τρόπο, της κοινωνικής, εργατοαγροτικής ανατροπής στην Ελλάδα. Για να μπορέσεις να χτίσεις καλά πρέπει και σχέδιο καλό να ‘χεις και το έδαφος όπου πάνω του θα χτίσεις, να το ‘χεις μελετήσει και να το ξέρεις, μα ακόμα πρέπει να καθορίσεις τι ανθρώπους και τι υλικά διαθέτεις, με τι ανθρώπους και υλικά θα χτίσεις. Σε σχέση με την επερχόμενη επανάσταση στην Ελλάδα, αυτό το έργο το ‘κανε, βασικά, η 6η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ στα 1934.
Πριν απ’ το 1931 στο ΚΚΕ, οι λικβινταριστικές, σεχταριστικές και οπορτουνιστικές ηγεσίες του μιλούσαν για αστική φιλελεύθερη δημοκρατία ή για σοσιαλιστική προλεταριακή επανάσταση στην Ελλάδα. Η 6η ολομέλεια διαπίστωσε ότι τότε το κόμμα«υποτιμούσε την ιδιομορφία του συσχετισμού των ταξικών δυνάμεων και τη σημασία της συμμαχίας με τις βασικές μάζες της αγροτιάς».
Αυτού βρισκότανε όλος ο κόμπος. Το κόμμα πηδούσε ένα ολόκληρο, αναγκαίο στάδιο εξέλιξης. Και πηδώντας το αποσπώτανε, αποκόπτονταν απ’ τις βασικές μάζες, τις εφεδρείες της επανάστασης, που δίχως αυτές δε μπορούσε να γίνει καμιά επανάσταση.
Ο Λένιν διαπίστωσε ότι:
«Το αγροτικό ζήτημα αποτελεί τη βάση της αστικής επανάστασης στη Ρωσία και καθορίζει την εθνική ιδιομορφία αυτής της επανάστασης» (τόμ. 11ος, σελ. 492).
Γι’ αυτό και ζητούσε και πραγματοποιούσε δημιουργική εφαρμογή του μαρξισμού στη Ρωσία.
Ο οπορτουνισμός, ο λικβινταρισμός και ο σεχταριστικός δογματισμός δεν έψαχναν να βρουν και δεν έβλεπαν τις νεοελληνικές ιδιομορφίες για να βρουν και το νεοελληνικό δρόμο πορείας προς το σοσιαλισμό. Έτσι ο δεξιός οπορτουνισμός τρόμαζε μπροστά στη σοσιαλιστική επανάσταση και έπεφτε στην αγκαλιά της φιλελεύθερης, της βενιζελικής αστικής τάξης. Ο λικβινταρισμός και ο σεχταριστικός δογματισμός τη θεωρητική τους ανεπάρκεια και ανικανότητα την αναπλήρωναν με την ηχηρή, «επαναστατική» φράση.
Η 6η ολομέλεια καθόρισε ότι οι ιδιομορφίες της Ελλάδας βρίσκονται στη σημαντική εξάρτησή της απ’ το ξένο κεφάλαιο, τη συνδεμένη μ’ αυτή και προερχόμενη απ’ αυτή ασθενική μονομερή ανάπτυξη της βιομηχανίας και των παραγωγικών δυνάμεων γενικά. Στην εθνική καταπίεση κυρίως των Σλαβομακεδόνων. Και καταλήγει στο συμπέρασμα:
«Ο υπολογισμός όλων αυτών των ιδιομορφιών είναι αναγκαίος για τον καθορισμό του χαρακτήρα και των καθηκόντων της επανάστασης στην Ελλάδα, των κινητήριων δυνάμεων της επανάστασης αυτής και τουσυσχετισμού των δυνάμεων αυτών».
Το ότι η Ελλάδα, όπως και όλες οι άλλες χώρες, βάδιζαν και θα έφταναν στο σοσιαλισμό με την ανατροπή της εξουσίας των κυρίαρχων τάξεων και την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του προλεταριάτου γι’ αυτό δε χωρούσε καμιά συζήτηση. Το πρόβλημα, που έμπαινε μπροστά στο ΚΚΕ, απ’ την πρώτη μέρα της ίδρυσής του, ήταν το πώς, από ποιο δρόμο θα φτάσει στο τέρμα αυτό. Πριν την 6η ολομέλεια και ιδιαίτερα πριν το 1931, πριν την Έκκληση της ΚΔ, το ΚΚΕ παράπαιε σε στενά και δρομάκια. Η 6η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1934) καθόρισε, με βάση την επιστημονική μαρξιστική-λενινιστική ανατομία της οικονομίας της χώρας, το χαρακτήρα και τις ιδιομορφίες της επαναστατικής μεταβολής στην Ελλάδα καθώς και το δοσμένο συσχετισμό στις κοινωνικές δυνάμεις και έτσι έδωσε τη γραμμή πορείας της Ελλάδας προς το σοσιαλισμό.
Ο δρόμος αυτός περνούσε απ’ τον αστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό, που θα τον πραγματοποιούσε η εργατοαγροτική επανάσταση.
Γιατί ήταν απαραίτητο το στάδιο αυτό; Η βασική αιτία για την ολόπλευρη νεοελληνική οπισθοδρόμηση και κακομοιριά και το βασικό εμπόδιο για την πρόοδο και την ανάπτυξή της ήταν η εξάρτησή της απ’ το ξένο κεφάλαιο, που την αποστράγγιζε κυριολεκτικά, και τα μισοφεουδαρχικά υπολείμματα. Οι δυο αυτοί παράγοντες μαζί δέσμευαν τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου και καθόριζαν την οικονομική της καθυστέρηση.
Η αστική τάξη συμμαχώντας με τους κοτζαμπάσηδες και υποταγμένη δουλικά στο ξένο κεφάλαιο, αντιδρούσε κι αυτή στον αστικοδημοκρατικό μετασχηματισμό, που μπορούμε το περιεχόμενό του να το καθορίσουμε, βασικά, σε τούτα δω τα δυοκύρια και θεμελιακά: α) απελευθέρωση της χώρας απ’ το ζυγό του ξένου κεφαλαίου και την εξάρτηση απ’ τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Και β) επαναστατικό ξεκαθάρισμα των μισοφεουδαρχικών σχέσεων στο χωριό. Η ελληνική αγροτιά έπρεπε να ανασάνει, ν’ αποκτήσει προοπτική.
Η ηγεμονία για το μετασχηματισμό αυτό ανήκε ιστορικά, και εξαιτίας της προδοσίας της αστικής τάξης, στην πιο επαναστατική τάξη της νεοελληνικής κοινωνίας, την ελληνική εργατιά με επικεφαλής το κόμμα της, το ΚΚΕ, που συνέλαβε και διατύπωσε επιστημονικά, μαρξιστικά-λενινιστικά, αυτό το νεοελληνικό δρόμο εξέλιξης και σήκωσε την εργατική τάξη σε ηγεμόνα τάξη στη νεοελληνική επανάσταση.
Μέσα στους αγώνες, που είναι υποχρεωμένη γι’ αυτήν την ύπαρξή της να διεξάγει η εργατική τάξη επαναστατικοποιείται και ανεβαίνει, οδηγούμενη απ’ το φωτισμένο κόμμα της, το ΚΚΕ ως τους τελικούς σκοπούς της επανάστασης, γίνεται ηγέτιδα τάξη του εργαζόμενου έθνους.
Μέσα στην πάλη για την απαλλαγή απ’ την ξενική σκλαβιά, που την ένιωθε σαν καταθλιπτική, εξοντωτική πίεση και αφαίμαξη ο κάθε εργαζόμενος, ο κάθε πατριώτης Έλληνας. Μέσα στην πάλη για την απαλλαγή της αγροτιάς απ’ το μισοφεουδαρχικό ξεζούμισμα, που την γονάτιζε, μέσα στην πάλη αυτή η εργατιά θα έπειθε το λαό, και κατά πρώτο λόγο την αγροτιά, ότι είναι ο κύριος φορέας και η πρωτοπορία για τη νεοελληνική λαϊκή αναγέννηση. Ότι μόνο στο δρόμο, που αυτή δείχνει, βρίσκεται η σωτηρία απ’ τον ολοκληρωτικό εξολοθρεμό. Το βασικό πρόβλημα εδώ ήταν να κατακτηθεί η αγροτιά, η εργαζόμενη μάζα της, με το μέρος της επανάστασης. Χωρίς αυτό, δίχως την εξασφάλιση της συμμαχίας με την αγροτιά, η εργατιά στη χώρα μας δε μπορούσε να νικήσει. Αυτό το πράγμα καθόριζε σ’ ένα μεγάλο βαθμό και το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα.
«Εκτός απ’ τις χώρες που είναι κεφαλαιοκρατικά αναπτυγμένες, λέει ο Στάλιν, όπου η νίκη της επανάστασης θα φέρει αμέσως την προλεταριακή δικτατορία, υπάρχουν ακόμα χώρες, κεφαλαιοκρατικά λίγο αναπτυγμένες, με φεουδαρχικά υπολείμματα, με ειδικό αγροτικό ζήτημα αντιφεουδαρχικού τύπου (Πολωνία, Ρουμανία κλπ.) όπου η μικροαστική τάξη, ιδιαίτερα η αγροτιά, υποχρεωτικά θα πει το βαρύνοντα λόγο της σε περίπτωση επαναστατικής έκρηξης, και όπου η νίκη της επανάστασης, για να φέρει στην προλεταριακή δικτατορία, μπορεί και στα σίγουρα θ’ απαιτήσει μερικές διάμεσες βαθμίδες με τη μορφή, ας πούμε, της δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς» (τόμ. 11ος, σελ. 155).
Η αγροτιά μόνο στη συμμαχία της με το επαναστατικό προλεταριάτο και κάτω απ’ την ηγεμονία του μπορεί να βρει και βρίσκει τον επαναστατικό προσανατολισμό της, την επαναστατική αποστολή της μα και την κοινωνική της απολύτρωση. Μόνο έτσι αποσπάμε την αγροτιά από εφεδρεία της αστικής τάξης και την κάνουμε εφεδρεία της επανάστασης. Μόνο έτσι, στη δισυπόστατη φύση του αγρότη που σημειώνει ο Λένιν, και που την αποτελούν η φύση του μικροϊδιοκτήτη και η φύση του εργαζόμενου, μπορεί να νικήσει η φύση του εργαζόμενου, που τον κάνει σύμμαχο της εργατιάς. Μπορεί όμως να νικήσει μόνο διαμέσου της απολύτρωσής της απ’ τα αστοτσιφλικάδικα δεσμά και της στερέωσης της αγροτικής μικροϊδιοκτησίας ενάντια στην αστική τάξη και τους άλλους εκμεταλλευτές της και κάτω απ’ την ηγεμονία του προλεταριάτου. Μόνον αφού πάρει τη γη κάτω απ’ την ηγεμονία του προλεταριάτου και λύσει και τ’ άλλα ζητήματά της η αγροτιά θα προχωρήσει μαζί με την εργατιά και παραπέρα. Η πορεία της εργαζόμενης αγροτιάς προς το σοσιαλισμό περνά μέσα απ’ την απαλλαγή της αγροτικής φτωχομεσαίας ιδιοκτησίας απ’ τα αστοτσιφλικάδικα δεσμά, περνά μέσα απ’ τηστερέωση της ιδιοκτησίας αυτής, στερέωση που γίνεται κάτω απ’ την ηγεσία και τη βοήθεια της εργατιάς. Μόνο έτσι θα πιστέψει η αγροτιά το προλεταριάτο και θα προχωρήσει μαζί του μπροστά στο σοσιαλισμό αν δε θέλει να πάει πίσωκαι να χάσει όλα όσα κέρδισε:
«Προωθώντας επίμονα μπροστά τις πολιτικές συμβουλές μας πρέπει να πούμε στην αγροτιά: αφού πήρες τη γη πρέπει να πας μπροστά, αλλιώτικα αναπόφευκτα θα τσακιστείς και θα ριχτείς πίσω απ’ τους τσιφλικάδες και τη μεγαλοαστική τάξη. Δε γίνεται να πάρεις τη γη και να την κρατήσεις δίχως καινούργιες πολιτικές κατακτήσεις, χωρίς να καταφέρεις καινούργιο και ακόμα πιο αποφασιστικό χτύπημα ενάντια σ’ όλη την ατομική ιδιοκτησία, πάνω στη γη γενικά. Στην πολιτική, όπως και σ’ όλη την κοινωνική ζωή, να μην προχωρήσεις μπροστά σημαίνει ν’ αποριχτείς στα πίσω» (Λένιν: τόμ. 10ος, σελ. 168).
Και όταν λέει μπροστά ο Λένιν εννοεί το σοσιαλισμό. Και τα λόγια αυτά του Λένιν αφορούν και το δικό μας αγροτικό ζήτημα.
Αυτό είναι απ’ τα πιο δύσκολα προβλήματα της επανάστασής μας. Μα χωρίς τη λύση του δε μπορεί να νικήσει η επανάσταση. Το κλειδί για τη λύση και αυτού του προβλήματος το έδωσε η 6η ολομέλεια της ΚΕ μας στα 1934 στερεώνοντας και επιστημονικά τον ηγεμόνα ρόλο του προλεταριάτου στην επανάσταση και τη ζωτική και απαραίτητη συμμαχία του με την αγροτιά. Έτσι δόθηκε επιστημονικά ο ρόλος της εργατιάς. Μα και πραγματικά, μέσα στον παλλαϊκό αγώνα, αναδείχτηκε η εργατιά σαν ηγέτιδα δύναμη του έθνους. Το ξεκίνημα και το δρόμο που οδηγούσε αυτού τον καθόρισε και τον έδειξε η 6η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ.