…«Βλέπω τους λαούς να σέρνονται στους πολέμους και να σκοτώνονται σιωπηλοί, χωρίς να λένε τίποτα, χωρίς να ξέρουν τίποτα, χωρίς να έχουν συναίσθηση του κινδύνου, υπακούοντας στους αρχηγούς τους. Βλέπω τα πιο μεγάλα πνεύματα του κόσμου να σχεδιάζουν όπλα και λόγια και να τα ρίχνουν στη μάχη για να εμψυχώσουν τους φαντάρους. Και μαζί με εμένα τα βλέπουν όλα αυτά οι νέοι της ηλικίας μου, κι απέναντι, τα βλέπει μια ολόκληρη γενιά. Πως θα μας αντικρύσουν οι πατεράδες μας σαν ξεσηκωθούμε μια μέρα και τους αναγκάσουμε να λογοδοτήσουν;»…
Το «Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον» είναι ένα βιωματικό μυθιστόρημα-καταγραφή της φρίκης του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Ο ίδιος ο συγγραφέας (Έριχ Μαρία Ρεμάρκ), παιδί της εργατικής τάξης, επιστρατεύτηκε στην ηλικία των 18 ετών και πολέμησε στο Δυτικό μέτωπο.
Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1929 και το 1933 λογοκρίθηκε από το χιτλερικό καθεστώς καθώς θεωρήθηκε «επικίνδυνο».
Μέσα από τα μάτια ενός νεαρού γερμανού στρατιώτη του Πάουλ Μπόυμερ που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή, στα χαρακώματα, μαζί με εκατομμύρια άλλους νέους, βλέπουμε μια παρέα συμμαθητών που καταταγήκαν στο στρατό ποτισμένοι με ψεύτικα ιδανικά και προσδοκίες. Παλεύοντας μέσα σε αντίξοες συνθήκες, με τον ίδιο τους τον εαυτό και τα αναπάντητα γιατί, και κυρίως παλεύοντας για την ζωή τους απέναντι στον «εχθρό».
Βιώνουμε την αγωνία και τη θλίψη του νεαρού Πάουλ Μπόυμερ που σιγά-σιγά χάνει τους συντρόφους και φίλους του. Ακολουθώντας τις σκέψεις του, νιώθουμε μαζί του τον παραλογισμό και τη ματαιότητα του πολέμου.
Το βιβλίο αντικατοπτρίζει μια μετέωρη γενιά ανάμεσα στον εφηβικό κόσμο του χθες και τον αποκτηνωμένο κόσμο της νέας πραγματικότητας.
Μια γενιά που δεν μπορεί να «επικοινωνήσει» την φρίκη του αίματος, συμμετέχοντας η ίδια στο αιματοκύλισμα. Ακόμα και όταν τελειώσει ο πόλεμος βρίσκεται κοινωνικά «απροσάρμοστη» στη νέα πραγματικότητα γιατί νιώθει ότι δεν ανήκει πουθενά. Είναι μόλις 20 χρόνων αλλά νιώθουν γέροι και άδειοι, όπως λέει και ο πρωταγωνιστής.
Τελειώνοντας το βιβλίο, τα συμπεράσματα που βγαίνουν είναι ξεκάθαρα για το τι σημαίνει ένας πόλεμος και ποιους εξυπηρετεί.Πόσο οι λαοί βγαίνουν χαμένοι πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος για τα συμφέροντα των καπιταλιστών και των συγκρούσεων που αυτά δημιουργούν.
Μόνο η οργανωμένη πάλη της εργατικής τάξης μπορεί να απαντήσει και να σταθεί απέναντι στο ιμπεριαλιστικό σύστημα που καταπίνει ολόκληρους λαούς.
«Η πάλη για αγορές και η καταλήστευση ξένων χωρών, η τάση να καταπνίξουν το επαναστατικό κίνημα του προλεταριάτου και της δημοκρατίας στο εσωτερικό των χωρών, η τάση να αποβλακώσουν, να διασπάσουν και να εξοντώσουν τους προλετάριους όλων των χωρών σπρώχνοντας τους μισθωτούς σκλάβους ενός έθνους ενάντια στους μισθωτούς σκλάβους ενός άλλου έθνους προς όφελος της αστικής τάξης, αυτό είναι το πραγματικό περιεχόμενο, το μοναδικό πραγματικό νόημα του πολέμου».
Λένιν για τον Ά παγκόσμιο πόλεμο
γ.γ.