Επαναδημοσίευση
8 Μάρτη 1857 : Εργάτριες σε βιοτεχνίες ενδυμάτων στην Νέα Υόρκη ξεκινάνε έναν αγώνα για καλύτερες συνθήκες εργασίας, καλύτερους μισθούς, μείωση ωραρίου, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας…
Φεβρουάριος του 1909 στην Ν. Υόρκη χιλιάδες εργάτριες κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας ενάντια στην εκμετάλλευση. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα το ίδιο. Διαδηλώσεις βάφτηκαν με αίμα, εργάτριες φυλακίστηκαν, διαπομπεύτηκαν…
Κάπου ανάμεσα στα παραπάνω βρίσκουμε αναφορές για την γέννηση της «παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας», που επίσημα καθιερώθηκε το 1910 στην διεθνή διάσκεψη γυναικών στην Κοπεγχάγη στα πλαίσια της σοσιαλιστικής διεθνούς και μετά την Οκτωβριανή επανάσταση καθιερώνεται και σαν εθνική εορτή μαζί με τις αδιαμφισβήτητες πράξεις από την σοβιετική εξουσία για την χειραφέτηση της γυναίκας.
Το γυναικείο ζήτημα είναι ταξικό, μελετώντας κάποιος την ιστορία είναι εύκολο να δει ότι η θέση της γυναίκας δεν ήταν πάντα ίδια στην κοινωνία. Την υποβάθμισή της την γέννησαν τα εκμεταλλευτικά συστήματα, μέσα από τις εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής. Ήταν άλλος ένας τρόπος διαχωρισμού των ανθρώπων για την υποδούλωσή τους στα συμφέροντα του κεφαλαίου. Και για αυτό τον λόγο ποτέ δεν είναι αρκετός ένας υποτυπώδης αγώνας για την ισότητα των δύο φύλων, αν αυτός ο αγώνας δεν συνδέεται με τον αντικαπιταλιστικό αγώνα. Βέβαια είναι εξίσου επικίνδυνος ένας αγώνας για τα γυναικεία δικαιώματα που βλέπει τον άντρα (γενικά και αόριστα) εχθρό και όχι τους πραγματικούς δυνάστες ανεξαρτήτως φύλου. Δεν μπορούν να στηριχθούν οι γυναικείες διεκδικήσεις αν δεν εντάσσονται στα πλαίσια της ταξικής πάλης, στην βάση των συμφερόντων της εργατικής τάξης που θα οδηγούν στην απελευθέρωση από τα δεσμά των εκμεταλλευτών.
Δεν μπορούμε φυσικά να παραβλέψουμε την χροιά που δίνεται στην συγκεκριμένη μέρα από τους «καλοθελητές» και εκπρόσωπους της αστικής τάξης. Από την πολιτική εξουσία μέχρι τους καρχαρίες του εμπορίου παρουσιάζεται σαν ένα ακόμα πανηγυράκι -αφορμή για κατανάλωση με χαζοεκδηλώσεις που υπονομεύουν τεχνηέντως την σημασία της. Η γυναίκα γίνεται καριερίστρια, γίνεται είδωλο του lifestyle μη ξεχνώντας να προσθέσουν και τις λέξεις μάνα, νοικοκυρά με μία γενικολογία που εστιάζει στον διπλό της ρόλο. Που τον ξεχνάνε όμως στην καθημερινότητα της ταξικής διαπάλης. Στις ατελείωτες εργατοώρες, στις απλήρωτες υπερωρίες. Που τον ξεχνάνε στις συνεντεύξεις για δουλειά όταν η γυναίκα θα ρωτηθεί «αν σκοπεύει να κάνει παιδιά». Που τον ξεχνάνε στις απολύσεις…
«Ladies nights» στήνονται σε μπαράκια με δωρεάν ποτό σε γυναίκες, μεγαλοκαταστήματα με ειδικές εκπτώσεις όπως στην περίπτωση των «hondos center» που έγιναν εκπτώσεις 40% σε γυναίκες πελάτισσες την στιγμή που οι ίδιοι εκμεταλλεύονται καθημερινά εκατοντάδες εργαζόμενες στα κάτεργα τους.
Ένα άλλο τραγικό παράδειγμα που εξοργίζει, είναι το τερτίπι της σοσιαλδημοκρατίας και του Αλέξη Τσίπρα που προστίθεται σε τόσα άλλα, όπου στην συνάντησή του με τον Νταβούτογλου στην Σμύρνη για το προσφυγικό οι δύο άντρες εμφανίστηκαν με χαμόγελα να μοιράζουν τριαντάφυλλα σε γυναίκες δημοσιογράφους! Τα σχόλια περισσεύουν…
Δεν αρκούν λίγες γραμμές για να αποτυπωθεί ο ρόλος της γυναίκας στους αγώνες που έχουν ξεσπάσει ενάντια στην πλουτοκρατία και το κράτος της. Σε όλο τον παγκόσμιο χάρτη και σε όλες τις ιστορικές στιγμές του ταξικού πολέμου οι γυναίκες ήταν μπροστά. Αυτό το γνωρίζουμε πολύ καλά και από την πλούσια εγχώρια ιστορία:
Στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ, σε αυτό το κολαστήριο που βρέθηκαν χιλιάδες κομμουνίστριες, αγωνίστριες και μικρά παιδιά, που βασανίστηκαν, βιάστηκαν, οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα, δεν έπαψαν όμως ούτε στιγμή να οργανώνουν τον αγώνα τους και την ζωή τους, να βρίσκουν τρόπους μέσα στα κολαστήρια να γεννάνε όμορφα πράγματα. Παραθέτουμε αποσπάσματα από το υπόμνημα που έστειλαν πολιτικές κρατούμενες στον ΟΗΕ το 1951:
«Τη στιγμή που οι προοδευτικές δυνάμεις της ανθρωπότητας δίνουν τη μάχη τους για την Παγκόσμια ΕΙΡΗΝΗ οι φυλακισμένες γυναίκες του Αβέρωφ, υψώνουμε τη φωνή μας για να αποκαλύψουμε μια μόνο πτυχή του όλου δράματος που παίζεται στην Ελλάδα και να καταγγείλουμε το όργιο της τρομοκρατίας, τις άδικες καταδίκες και να ζητήσουμε δικαιωματικά τη Λευτεριά, την Ανεξαρτησία και την Γενική Πολιτική ΑΜΝΗΣΤΙΑ, απαραίτητη προϋπόθεση για την ειρήνευση της Ελλάδας.
Σε μια σύγχρονη Βαστίλλη της Αθήνας βρισκόμαστε στοιβαγμένες 760 γυναίκες, συρμένες από κάθε γωνιά της Ελλάδας, από όλα τα κοινωνικά στρώματα, από τη μεγαλοκυρά ως την παραδουλεύτρα, από την εργάτρια και την αγρότισσα μέχρις την επιστημόνισσα, από τη γιαγιά των 90 χρόνων μέχρις το βρέφος.
Πενήντα εργάτριες, 550 αγρότισσες, 100 νοικοκυρές, 15 δασκάλες, 10 επιστημόνισσες, 23 φοιτήτριες μαζί με τις γιαγιάδες των 60 – 90 χρόνων και τα 30 μέχρι 3 ετών βρέφη φτιάχνουν τον κατάλογο των κρατουμένων.
Εδώ είναι η μάννα και η αδελφή που έδωσε το παιδί της στον Αλβανικό Πόλεμο και εδώ είναι η μάννα που της κρέμασαν το παιδί της οι Γερμανοί και το τραγικώτερο, της ίδιας μάννας το παιδί σκότωσαν τα αποσπάσματα. 30 είναι αυτές που έδωσαν θύματα στην Αλβανία, 50 στην Κατοχή και 150 στον εμφύλιο πόλεμο.
Μα αν αγγίξουμε καλύτερα την ατομική περίπτωση της κάθε μιας φυλακισμένης θα δούμε να ξεδιπλώνεται σε κάθε προσωπική ιστορία, ολόκληρο το δράμα μας, ολόκληρη η τραγική μοίρα της χώρας μας από την Αλβανία μέχρις σήμερα. (…)
(…) Ο απώτερος αντικειμενικός σκοπός τους είναι να λυγίσουν, να εξευτελίσουν, να αχρηστεύσουν με όλα τα μέσα όσους αγωνίστηκαν στην Εθνική Αντίσταση με τελευταίο σταθμό το θάνατο. Γι’ αυτό οι κρατούμενοι πριν φτάσουν στο Στρατοδικείο περνούν μια βασανιστική πορεία πάλης με τα όργανα του φασισμού. Αντιμετωπίζουν περήφανα ένα ομαδικό όργιο τελειοποιημένων βασανιστηρίων, καταστάλαγμα πείρας της γερμανικής και ιταλικής κατοχής.
Ο,τι σοφίζεται η υστερική διεφθαρμένη φαντασία τους εφαρμόζονται στις κρατούμενες. Απόλυτη ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ σε μικρά κελιά 1 Χ 1 μέτρο, χωρίς φως και αέρα, ξύλο μέχρι σπασίματος των οστών, φάλαγγα, δέσιμο με λεπτό σύρμα όλο το σώμα (λιτάρισμα) και κρέμασμα με παρακολούθηση γιατρών (επιστημονικά βασανιστήρια), ξεγυμνώματα, ταπεινώσεις, ξύλα στα γενιτικά όργανα, βγάλσιμο νυχιών με τανάλιες, βελόνες στα νύχια, γάτες μέσ’ στις κυλότες, βραστά αυγά στις μασχάλες, ηλεκτρικά σύρματα, ταπεινώσεις, διαπομπεύσεις, βιασμοί.
Αλλά στο φαινόμενο αυτό των ομαδικών βασανιστηρίων αντιπαρατάσσονται οι ομαδικοί ηρωισμοί των απλών αλλά υπερήφανων γυναικών του λαού μας. (…)»
Παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο «στρατόπεδα γυναικών»:
«Μείναμε περίπου 600 γυναίκες να πεθαίνουμε για τα ιδανικά, για την ευτυχία της ανθρωπότητας, για τα παιδιά της γης. Σφιγγόμαστε κοντά- κοντά. Κρατιόμαστε από τα χέρια. Ο εαυτός μας χάθηκε μέσα στη μάζα. Είμαστε ένα. Ένα με τους σακατεμένους ήρωες της χαράδρας. Ένας με όλους τους μάρτυρες του λαού. Κρατάμε την ανάσα. Όλη η δύναμη, όλη η σκέψη συγκεντρώνεται σ’ ένα πόθο… Ν’ αντέξουμε! Να μην προδώσουμε!»
Το τελευταίο γράμμα της Δήμητρας Τσάτσου [(1920-1943) -δούλεψε για την 1η μεραρχία του ΕΛΑΣ που έδρασε στην Θεσσαλία. Πιάστηκε στις 28/2/43 και κλείστηκε με άλλους στο στρατόπεδο Λαρίσης. Τουφεκίστηκε στις 12/3 στο δημόσιο δρόμο Αγιάς – Λάρισας]:
«3 Μαρτίου.
Πιάστηκα και ασφαλώς σήμερα-αύριο θα με εκτελέσουν. Έτσι δείχνουν τα πράγματα. Κι όμως θέλω να σας το κρύψω μανούλα κι αδερφούλες πως θα χωριστούμε για πάντα. Θέλω όσο ζω να ελπίζετε, ακόμα κι αν εγώ δεν ελπίζω για τον εαυτό μου.
Αγαπημένες μου φίλες, συντρόφισσες στον αγώνα για την ελευθερία, πεθαίνω άξια και τιμημένα σαν ελληνίδα και χάνετε μια συντρόφισσα πιστή. Όμως μη λυπάστε. Άλλες θα ξεφυτρώσουν μετά το θάνατό μου. Χιλιάδες.
Μανούλα χάνεις μια κόρη που δε σου άνηκε, γιατί άνηκε πριν απ’ όλα στην Ελλάδα. Με το θάνατό μου γίνονται κόρες σου όλες οι κόρες της Ελλάδας και εσύ γίνεσαι μάνα όλου του κόσμου και όλων των λαών που πολεμούν για τη λευτεριά, τη δικαιοσύνη και την ανθρωπότητα.
Είμαι υπερήφανη, ποτέ δεν περίμενα τέτοια τιμή, να πεθάνω εγώ, ένα φτωχό κορίτσι του λαού για ιδανικά τόσο ωραία και υψηλά. Είμαι βέβαιη πως δε θα αισθανθώ φόβο μπρος στο εκτελεστικό απόσπασμα και θα σταθώ αλύγιστη όπως στάθηκα στη ζωή.
Θα ήθελα η εκτέλεσή μου να γίνει σε ανοιχτό χώρο για να ρίξω μια τελευταία μου ματιά στον Όλυμπο και στα βουνά που κατοικεί η αξία και η ελπίδα της Ελλάδας. Στον τάφο μου φέρνετε όποτε μπορείτε κόκκινα λουλούδια. Τίποτα άλλο. Και χτυπάτε με κάθε μέσο τη βαρβαρότητα.
Σας φιλώ γλυκά όλους. Δήμητρα»
Την ημέρα λοιπόν που ο καπιταλισμός τιμά την γυναίκα με σοκολατάκια, λουλούδια, καλλυντικά, ποτά, και την επομένη την στέλνει πάλι στα κάτεργα της εκμετάλλευσης, εμείς επιλέγουμε να αναζωπυρώνουμε την ταξική μας μνήμη, όχι μόνο μια μέρα, αλλά κάθε μέρα και να τιμάμε τις αλύγιστες της τάξης μας, που πάλεψαν όχι μόνο για τα δικαιώματά τους, αλλά για τα δικαιώματα όλης της κοινωνίας, που βρέθηκαν μπροστάρισσες στον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Που πάλεψαν για την απελευθέρωση της Τάξης μας!
Παραπέμπουμε στο ντοκιμαντέρ τριλογία της Αλίντας Δημητρίου για τις γυναίκες στην αντίσταση (πουλιά στους βάλτους), στον εμφύλιο (η ζωή στους βράχους) και στην χούντα (τα κορίτσια της βροχής) για να πάρει μια ιδέα για την πάλη και αυτοθυσία των γυναικών τις κρίσιμες στιγμές της ιστορίας μας.
Θα κλείσουμε με την φράση της Ειρήνης Γκίνη (πρώτη εκτελεσμένη με απόφαση στρατοδικείου, 27/7/1946) όταν βρέθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα: «πίσω μας έρχονται χιλιάδες εκατομμύρια μαχητές της λευτεριάς. Εμείς αύριο θα είμαστε στρατός και θα σας συντρίψουμε…»
*Ευχαριστούμε τον Χ. και την Ε. που έπαιξαν κιθάρα και ακορντεόν και μας χάρισαν την μουσική τους για το βίντεο.