Ομάδα πολιτικών εξόριστων στον Άη Στράτη
79 χρόνια πριν, από τους τόπους εξορίας και βασανισμού, που η αστική τάξη «τιμωρούσε» τους πολιτικούς αντιπάλους της σε μια απέλπιδα προσπάθεια να «καταλαγιάσει» την αγωνιστικότητα και ελευθερία των αγωνιζόμενων.
 
Παραθέτουμε ένα κείμενο καταγγελίας των Κώστα Βάρναλη και Δημήτρη Γληνού για την αρπαγή τους από το καθεστώς (στις 17 Οκτώβρη του 1935) και την βίαιη εγκατάστασή τους στον τόπο εξορίας του Άη Στράτη, όπου χιλιάδες κομμουνιστές και αγωνιστές έζησαν στο πετσί τους τον απάνθρωπο χαρακτήρα της καθεστηκυίας τάξης.
 
«Μας έριξαν στα μπουντρούμια»
 
Στις 17 του περασμένου Οκτώβρη όργανα της ειδικής ασφάλειας μας άρπαξαν ξαφνικά από τα σπίτια μας. Χωρίς να μας διατυπώσουν καμιά κατηγορία, χωρίς να δώσουνε το δικαίωμα να απολογηθούμε, χωρίς να μας ανακρίνουνε για να διαλύσουνε κάθε υπόνοια που μπορεί να είχανε για μας, μας έριξαν στα μπουντρούμια των μεταγωγών της Αθήνας και του Πειραιά, μας έσυραν σιδηροδεμένους και ανάμεσα σε κουστωδίες από ένοπλους χωροφύλακες μέσα στους δρόμους του Πειραιά και της Μυτιλήνης και μας έφεραν στο ξερόνησο του Άη Στράτη , όπου βρισκόμαστε τώρα με 160 άλλους, γιατρούς, δικηγόρους, δημοσιογράφους, επαγγελματίες, προέδρους κοινοτήτων, ηγέτες εργατικών σωματείων, που το μόνο τους έγκλημα είναι πως αγωνίστηκαν με νόμιμα μέσα για την υπεράσπιση των ελευθεριών του ελληνικού λαού και των συμφερόντων του.
 
Ζούμε και όλοι οι άλλοι εξόριστοι κάτω από όρους πρωτογόνους μέσα σε βαρύ χειμώνα και σε καθημερινό κίνδυνο της ζωής μας από πείνα και αρρώστια […]
 
Κάτω από αυτές τις συνθήκες που τίποτα δεν τις δικαιολογεί, διαμαρτυρόμαστε έντονα και στην κυβέρνηση και στην ελληνική κοινωνία και στη διεθνή κοινή γνώμη για όλους τους άλλους εξόριστους και για τον εαυτό μας και ζητάμε από την κυβέρνηση ή να δικαιολογήσει στον ελληνικό λαό τα άγρια και βάρβαρα αυτά μέτρα, που πήρε απέναντί μας, χτυπώντας την λευτεριά της σκέψης, τη λογοτεχνική και επιστημονική δράση μας και τα δικαιώματά μας σαν πολιτών, ή να μας αφήσει ελεύθερους και εμάς και όλους τους άλλους πολιτικούς κατάδικους και εξόριστους, αφού αμνηστεύει εκείνους που με το όπλο στο χέρι επιχείρησαν να κατακτήσουνε την εξουσία.
 
Αη Στράτης, 30.11.1935
 
Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ – Δ. ΓΛΗΝΟΣ «Η ώρα φτάνει» (Στίχοι του Κώστα Βάρναλη, γραμμένοι στην εξορία του Άη Στράτη)
 
Αφού μας εσκοτώναν με το ζόρι
στα μακελειά τους χρόνια οι μπαζαδόροι
κι αφού μας εσκοτώνανε πιο φίνα
στα χρόνια της ειρήνης με την πείνα.
Αφού μας τυραννούσαν έτσι αιώνες
οι Μασκαράδες και οι Απατεώνες,
του γδικιωμού, σύντροφοι, η ώρα φτάνει.
Αρπάχτε το σφυρί και το δρεπάνι!
Τελειώσανε τα λόγια και τ’ αστεία.
Ολούθε τρίζει η σάπια πολιτεία.
Κάνει νερά και γέρνει το καράβι,
Δεν το σώζουν του φασισμού οι μπράβοι.
Όλοι μαζί με τα γερά μας μπράτσα
των ληστών να σαρώσωμε τη ράτσα!
Απ’ τα μπουντρούμια κι απ’ την εξορία
νέα του κόσμου ξεκινά η Ιστορία.
Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ