Το τελευταίο χρονικό διάστημα πραγματοποιείται από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) ένα υποχρεωτικό πρόγραμμα για νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο της «γενικότερης επιμόρφωσής» τους. Από την πρώτη στιγμή οι καταγγελίες εκπαιδευτικών έπεσαν βροχή και για τις συνθήκες επιμόρφωσης (όπως το τσαλαπάτημα στο εργασιακό ωράριο) αλλά και για το περιεχόμενο της επιμόρφωσης, του οποίου η φιλοσοφία θυμίζει τα βίντεο, που είχαν την έγκριση του ΙΕΠ έναν χρόνο πριν, με τις κατάπτυστες θεωρίες περί αγέννητου παιδιού. Για άλλη μια φορά μέσα στο σχολείο βλέπουμε να προσπαθεί να απλωθεί ο σκοταδισμός, η οπισθοδρόμηση και ο αντιεπιστημονισμός.
Αρχικά, ζητήθηκε από τους εκπαιδευτικούς να κρίνουν την… ενδυμασία κάποιων σκίτσων! Να βγάλουν συμπεράσματα για τους μαθητές των εικόνων δηλαδή από το ντύσιμο, τα μαλλιά, τα σκουλαρίκια! Χαρακτηριστικά είναι στα σκίτσα η κοντή φούστα της μαθήτριας με τα λαμπερά ξανθιά μαλλιά ή η κοτσίδα και τα γυαλιά της μαθήτρια που κρατά βιβλίο, εικόνες που συνεχίζουν να αναπαράγουν στερεοτυπικές αντιλήψεις.
Επίσης, υπήρχαν ερωτήσεις που χαρακτήριζαν τους μαθητές ως «προβληματικούς», «ιδιαίτερα ανθεκτικούς στη στάση τους», «πνεύματα αντιλογίας», «αναρχικούς» και ζητούν από τους εκπαιδευτικούς να απαντήσουν πώς θα τους αντιμετώπιζαν! Δε μας διευκρίνισαν όμως… Ποιος μαθητής είναι «προβληματικός»; Τι σημαίνει «πνεύμα αντιλογίας» και «ανθεκτική στάση» στην εφηβεία; Τι πάει να πει «αναρχικός» μαθητής; Οι απαντήσεις των ερωτήσεων αυτών θα μπορούσαν να είναι βγαλμένες από παλιά ελληνική ταινία… Τόσο αντιπαιδαγωγικές όσο και το ύφος τους.
Αξιοσημείωτο είναι όμως ένα θέμα που τους δόθηκε προς ανάπτυξη: «Είστε Διευθυντής/-ντρια σε ένα σχολείο όπου παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα ντόπιων μαθητών προς γειτονικές σχολικές μονάδες. Σταδιακά, το σχολείο έχει μεταμορφωθεί σε σταυροδρόμι πολιτισμών και καταυλισμό στιγματισμένων. Πώς θα ανατρέπατε αυτήν την κατάσταση, έχοντας έναν χρόνο διορία για να επαναφέρετε την κανονικότητα στο σχολείο και την προηγούμενη καλή φήμη του;»
Δε θα σχολιάσουμε εδώ τη φράση «καταυλισμός στιγματισμένων». Αξίζει να διαβαστεί η ανακοίνωση της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ για το θέμα.
Θα σταθούμε όμως στην πολιτική που κρύβεται πίσω από την εκφώνηση αυτή όπως και τους γενικότερους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιήθηκαν. Αυτό που περιγράφεται τόσο στην εκφώνηση όσο και έμμεσα μέσω των χαρακτηρισμών είναι το σχολείο που ονειρεύονται οι διαχειριστές του συστήματος και τσιράκια τους. Ένα σχολείο πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Ένα σχολείο που θα συνεχίζει να αναπαράγει στερεότυπα και να γεννά αντιθέσεις. Κάνουν τα πάντα για να μας πείσουν ότι αυτό που θέλουν είναι ένα σχολείο συμπερίληψης, ισότητας, δημιουργικότητας… Το μόνο που θέλουν είναι από τη μία σχολεία «πρότυπα» με «σωστό» προφίλ, πειθαρχημένη σχολική κοινότητα, ελκυστική προς χορηγούς. Και σχολεία δεύτερης κατηγορίας που θα στοιβάζουν αυτούς που οι ίδιοι ονομάζουν «προβληματικούς», «στιγματισμένους από καταυλισμούς», «απείθαρχους» με τους εκπαιδευτικούς να οφείλουν να προσαρμοστούν σε αυτή τη συνθήκη.
Άλλωστε ο υποθετικός ένας χρόνος διορία που δίνει η εκφώνηση προς διόρθωση του σχολείου, καθώς και τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου εκπαιδευτικού που περιγράφονται στο «επιμορφωτικό υλικό» (παθητική αποδοχή της αλλοίωσης της διδασκαλικής ταυτότητας ή ενεργή συμμετοχή στην εύρεση πρόσθετων οικονομικών πόρων) φανερώνονται και στις πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου του ΙΕΠ: «Κρίσιμο στοιχείο είναι κάθε εκπαιδευτικός να νιώσει πως η επιτυχία των μαθητών του είναι και δική του επιτυχία. Ότι η βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου στο σχολείο οφείλεται και σε αυτόν. Να παλέψει με αυτά που έχει και όχι παθητικά να βολεύεται πίσω από τις ελλείψεις των σχολείων σε προσωπικό και υποδομές. Να δημιουργεί και όχι να γκρινιάζει, όπως κάνουν οι συνδικαλιστές».
Για τον πρόεδρο του ΙΕΠ οι εκπαιδευτικοί που παλεύουν για ένα καλύτερο σχολείο, που δε χωρίζουν τους μαθητές τους σε κατηγορίες, που παλεύουν για ένα πραγματικό σχολείο συμπερίληψης στις ανάγκες των μαθητών τους, που διεκδικούν τη δωρεάν και δημόσια εκπαίδευση είναι γκρινιάρηδες που βολεύονται πίσω από ελλείψεις. Αυτοί οι «γκρινιάρηδες» εκπαιδευτικοί θα συνεχίζουν να έχουν απέναντι τον κάθε πρόεδρο ΙΕΠ και συνολικά το σύστημα που θέλει το σχολείο ως είδος πολυτελείας για λίγους.