Με το Βραβείο Ευρωπαϊκού Μυθιστορήματος ο Χρήστος Χωμενίδης γράφει, ήδη, μία χρυσή σελίδα και στη δική του, προσωπική Ιστορία ως συγγραφέας. Τιμά διπλά την Ελλάδα, καθώς ο ίδιος ανήκει στην πρόσφατη γενιά των δημιουργών της. Αλλά και γιατί η «Νίκη» του είναι εμπνευσμένη από τις περιπέτειές της. Και προσφέρει μεγάλη χαρά σε όλους όσοι παρακολουθούν τα βιβλία του, τον καθημερινό δημόσιο λόγο και την κοινωνική του παρουσία.

Στέλνω στον Χρήστο τα πιο θερμά μου συγχαρητήρια. Ως Πρωθυπουργός, ως πιστός αναγνώστης του και ως καλός φίλος με τον οποίο μοιραζόμαστε, συχνά, σκέψεις και προβληματισμούς. Εύχομαι να συναντήσει στον δρόμο του και άλλες διακρίσεις. Να ακονίζει πάντα την φαντασία του στην πραγματικότητα, κρατώντας το ίδιο τολμηρή την πέννα του. Και να παραμείνει ένας δυναμικός συγγραφέας και, ταυτόχρονα, ένας ζωντανός παρατηρητής της ζωής και ενεργός πολίτης της πατρίδας μας.

Κ. Μητσοτάκης

Θα καταθέσουμε λίγες σκέψεις για τη βράβευση του βιβλίου του συμπατριώτη μας Χ. Χωμενίδη «Νίκη» από τα ευρωπαϊκά σαλόνια. Όποιος γνωρίζει την ιστορική αφήγηση της ελληνικής ανανεωτικής αριστεράς μπορεί να καταλάβει και σε ποιο μοτίβο κινείται η πλοκή της «Νίκης». Το ελληνικό κοινό έχει έρθει σε επαφή με το βιβλίο ήδη από το 2014 που κυκλοφόρησε στη χώρα και φυσικά βραβεύτηκε και από τα ελληνικά κρατικά σαλόνια.

Εμείς εδώ δε θα μιλήσουμε για λογοτεχνία. Δεν θα αξιολογήσουμε ήρωες πραγματικούς ή χάρτινους, δεν θα υπερασπιστούμε ή θα αναθεματίσουμε μέρη του βιβλίου, αλήθειες ή πολιτικές χυδαιότητες. Απλά θα καταθέσουμε μια άποψη που πρώτος ο ίδιος ο συγγραφέας θα πρέπει νομίζουμε να συμφωνήσει μαζί μας. Και νομίζουμε θα συμφωνήσει.

Ο Χρήστος Χωμενίδης πήρε το βραβείο αυτό γιατί ως συγγραφέας είναι εναρμονισμένος πλήρως με την ιμπεριαλιστική αφήγηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί τάσσεται με την σοσιαλδημοκρατική κεντροαριστερά στο δρόμο για την ενίσχυση της ευρωενωσιακής ιδέας. Γιατί στηρίζει παθιασμένα και με σθένος το καπιταλιστικό σύστημα, προσπαθώντας να το διορθώσει ως προς το… ανθρωπινότερο (όπως έκαναν παραδοσιακά οι σοσιαλδημοκράτες από τη Β Διεθνή και μετά). Ένας άνθρωπος στρατευμένος στην διατήρηση της ελεύθερης αγοράς και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Ένας κοσμοπολίτης που απεχθάνεται και πολεμά την κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο και ότι αυτή συμβολίζει.

Ως στρατευμένος άνθρωπος του αξίζει το βραβείο από ένα καθεστωτικό μηχανισμό της ιμπεριαλιστικής ΕΕ. Η γραφή του είναι συναρπαστική από τη σκοπιά όλων όσων υπηρετεί και πολύ σωστά μάχεται για αυτά. Καταφέρνει να βάλει την πένα του και να την εναρμονίσει με την στράτευσή του, η οποία είναι ειλικρινής και μόνιμη. Δεν ανήκει ούτε στους πρώην, ούτε στους πολιτικάντηδες· πότε πολύ αριστερός-πότε λίγο, πότε λαϊκιστής πότε εκσυγχρονιστής. Η πορεία του είναι τίμια και συγκεκριμένη στη γραμμή των πιστεύω του και γι’ αυτό αυτή τη βράβευση τη χαιρέτησε όλος ο αστικός κόσμος της χώρας μας ως επιτυχία.

Του την αναγνωρίζουμε και μείς από την απέναντι όχθη: του αντιιμπεριαλισμού, του αντικαπιταλισμού και της εργατικής τάξης, καθώς παλεύουμε και εμείς (όπως και αυτός), αλλά για την διαφορετική πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Να το πούμε αλλιώς και πάλι θεωρούμε ότι θα συμφωνήσει ο κύριος Χωμενίδης μαζί μας ως πολιτικός αντίπαλος. Το κάθε καθεστώς (δηλαδή ποια τάξη βρίσκεται στην εξουσία) δίνει και τα βραβεία (γι’ αυτό και βραβεία) σε αυτούς, που ως στρατιώτες, υπηρετούν τα ιδεώδη και τα ιερά και όσια του καθεστώτος. Σε όσες και όσους βοηθούν από το κάθε μετερίζι του εποικοδομήματος τα ανώτερα ιδανικά που η κυρίαρχη τάξη χρειάζεται για να μπορεί να προχωρά το «έργο της».

Στην σημερινή εποχή μιλάμε για την ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα και τα καπιταλιστικά κράτη. Μιλάμε για τα βραβεία αυτών των κρατών. Ή δεν είναι έτσι;

Την εποχή της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ τα βραβεία Λένιν, Στάλιν κλπ που δίνονταν στους λογοτέχνες, ποιητές, συγγραφείς, επιστήμονες οι ταξικοί εχθροί και οι καπιταλιστές αλλά και οι αριστεροί ποικιλώνυμοι αποστάτες τα υποτιμούσαν και τα κορόιδευαν ότι είναι χωρίς ουσία και λογοτεχνική ή ποιητική αξία. Απλά και μόνο ταιριάζουν με το «καθεστωτικό αφήγημα». Τα βραβεία δίνονταν σε ανθρώπους που έβαζαν όλη τους τη τόλμη και έμπνευση στο έργο της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Από την σκοπιά αυτή τα έργα που βραβεύτηκαν ήταν ανώτερης ποιότητας και λογοτεχνικής αξίας και έμπνευσης, τα οποία συγκίνησαν (και συγκινούν ακόμα) το παγκόσμιο προλεταριάτο και τους λαούς και αγκαλιάστηκαν οι ζωντανοί και όχι χάρτινοι λογοτεχνικοί ήρωες των σοβιετικών συγγραφέων παντού στον κόσμο. Φυσικά γνωρίζουμε ότι ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός δεν είναι αποδεκτός ως τέχνη από το καλλιτεχνικό στερέωμα της αστικής τέχνης και των καλλιτεχνικών κολαούζων του «ανώτερου» καπιταλιστικού συστήματος. Έχουμε αντίθετη άποψη. Πιστεύουμε ότι οι λαοί θα βρουν το δρόμο τους και μαζί με τις επαναστάσεις, που αντικειμενικά θα γεννηθούν, θα χρειαστεί να φτιάξουν και μια τέχνη που να εκφράζει τη ζωή του σύγχρονου προλεταριάτου και την οικοδόμηση μιας κοινωνίας χωρίς τάξεις, αφεντικά και δούλους.

Γιατί να το κρύψουμε; Η κάθε τάξη ως εξουσία δίνει και τα δικά της βραβεία με τα δικά της περιεχόμενα και κριτήρια. Η κάθε τάξη ως εξουσία (ή ως αντιεξουσία) θέτει τους συμμάχους και τους αντιπάλους της. Νομίζουμε ότι υπό αυτό το πρίσμα άξιζε το βραβείο ευρωπαϊκού μυθιστορήματος στον κύριο Χωμενίδη.

Η θεία απ’ την Τασκένδη